Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Nhà ga C9 đường sắt đô thị số 2 vi phạm Luật Di sản văn hoá

Văn bản được Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thúy ký nêu rõ công trình ga ngầm C9 (thuộc dự án đường sắt đô thị số 2 Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo) gây ảnh hưởng trực tiếp đến cảnh quan, môi trường văn hóa và sinh thái khu vực do nằm trong khu vực bảo vệ II của di tích và danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn.

Bộ này cho rằng, với phương án thiết kế thân ga cách Tháp Bút 36 m, đường hầm dưới lòng đất chỉ cách 1 m thì khi thi công sẽ phải đào đất, làm rào chắn, di dời toàn bộ cây xanh khu vực ven hồ. Khi công trình hoàn thành mới trả lại mặt bằng di tích, gây ảnh hưởng trực tiếp đến cảnh quan, môi trường văn hoá và sinh thái khu vực.

Theo đó, việc thi công nhà ga còn tạo rung chấn, ảnh hưởng tới Nghi môn, Tháp Bút của đền Ngọc Sơn và đền Bà Kiệu. Đặc biệt, Tháp Bút là biểu tượng đặc sắc riêng có về truyền thống hiếu học và văn hiến của thủ đô Hà Nội, đã đi vào tiềm thức của người dân.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhận định, việc xây ga ngầm cạnh hồ Hoàn Kiếm còn có nguy cơ tắc nghẽn giao thông ở đây khi tiếp nhận lượng hành khách lớn từ ngoài vào trung tâm.

Thế nên, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch tiếp tục đề nghị TP Hà Nội điều chỉnh hướng tuyến, vị trí nhà ga và các công trình phụ trợ để không gây ảnh hưởng bất lợi đối với các di tích, tuân thủ Luật Di sản văn hoá.

Cụ thể, vị trí ga ngầm C9 dự kiến đặt trong khuôn viên công viên bờ hồ Hoàn Kiếm. Thân ga chính bố trí ngầm dưới phố Đinh Tiên Hoàng, kích thước dài 150 m, rộng hơn 21 m, sâu trên 17 m và có 3 tầng (tầng trung chuyển, tầng thiết bị và tầng ke ga). Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch nhiều lần đề nghị tịnh tiến ga C9 về phía Đông đường Đinh Tiên Hoàng, ra xa hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn.

Trong khi đó, TP. Hà Nội khẳng định vị trí ga C9 không xâm phạm khu vực bảo vệ lõi và các yếu tố cấu thành lịch sử, danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn.

Tháng 9/2019, Chính phủ yêu cầu Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cùng Bộ Tư pháp nghiên cứu, đề xuất phương án thiết kế, thi công nhà ga C9 "đảm bảo đúng quy định pháp luật về di sản văn hoá".

Cũng liên quan đến tuyến đường sắt đô thị số 2, UBND TP Hà Nội hiện đang làm thủ tục điều chỉnh tổng mức đầu tư tuyến đường sắt đô thị số 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo từ 19,55 nghìn tỷ đồng lên hơn 35,6 nghìn tỷ đồng.

Được biết, sau 11 năm (từ 2008) hoàn thành nghiên cứu khả thi Dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo vẫn chưa được TP Hà Nội khởi công. Đây là tuyến đường sắt có vai trò quan trọng kết nối giao thông từ sân bay Nội Bài với trung tâm thành phố và là tuyến hướng tâm kết hợp vành đai.

Đoạn đường sắt Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo có chiều dài 11,5 km, trong đó có 2,6 km đi trên cao và 8,9 km đi ngầm; có 3 ga trên cao từ C1 đến C3 và 7 ga ngầm từ C4 đến C10). Hiện tất các các hạng mục tuyến đường sắt này (khu nhà ga và các ga) đã được phê duyệt quy hoạch tổng mặt bằng.

Riêng tổng mặt bằng ga ngầm C9 đặt tại khu vực hồ Hoàn Kiếm (ngầm dưới đường Đinh Tiên Hoàng và một phần diện tích vườn hoa cây xanh bờ hồ, phía trước EVN Hà Nội) chưa được phê duyệt, do chưa nhận được sự đồng thuận của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch về nội dung liên quan đến khu vực bảo vệ 2 di tích hồ Hoàn Kiếm.

Mới đây, trong báo cáo gửi Thủ tướng, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã chỉ ra hàng loạt tác động tiêu cực do dự án kéo dài gần 11 năm chưa được triển khai (chủ yếu vướng mắc liên quan đến quy hoạch của ga C9). Cụ thể, dự án kéo dài sẽ dẫn đến tăng tổng mức đầu tư toàn bộ dự án.

Hiện nay, TP Hà Nội đang làm thủ tục báo cáo các đơn vị liên quan điều chỉnh tổng mức đầu đoạn đường sắt dài 11,5 km, từ 19,55 nghìn tỷ đồng lên hơn 35,6 nghìn tỷ đồng. Như vậy, sau gần 11 năm dự án chưa được triển khai, TP Hà Nội phải tăng tổng mức đầu tư của dự án lên khoảng 16 nghìn tỷ đồng.

Nguyên nhân tăng tổng mức đầu tư của dự án lên khoảng 16 nghìn tỷ đồng đã được UBND TP Hà Nội báo cáo Thủ tướng, trong đó có các yếu tố trượt giá, chi phí nhân công, vật tư, máy móc thay đổi, tăng chi phí vay lãi, vốn đối ứng của TP sử dụng không hiệu quả. Những vấn đề này dẫn đến giảm hiệu quả đầu tư, ảnh hưởng đến hiệp định vay ODA và cam kết vốn của nhà tài trợ.

UBND TP Hà Nội cho biết, công tác giải ngân của dự án trong năm 2019 (tính đến tháng 9) được hơn 15 tỷ đồng, trong đó vốn ODA hơn 5,6 tỷ đồng. Dự án không giải ngân được do đến 28/7/2019 đã hết hạn hiệp định vay, hiện UBND TP Hà Nội đang báo cáo Thủ tướng Chính phủ chấp thuận gia hạn.

Trước những vấn đề trên, UBND TP Hà Nội kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận cho thực hiện trình tự, thủ tục thẩm định, phê duyệt Dự án. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Tư pháp xem xét có ý kiến về phương án thiết kế, thi công ga C9 để UBND TP hoàn thiện hồ sơ, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Bài liên quan

Chưa khởi công, đường sắt đô thị số 2 đã đội vốn 16.000 tỷ đồng

Hà Nội thống nhất phương án vay lại dự án đường sắt đô thị

Bộ trưởng GTVT: Các dự án tăng tổng mức đầu tư chủ yếu là đường sắt đô thị

HĐND Hà Nội bàn hỗ trợ vé tháng đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông