Biến số dầu thô thế giới

Từ cuối tháng 3 đến cuối tháng 5, dầu thô WTI luôn duy trì trên ngưỡng 60 USD/ thùng, đạt đỉnh 65,21 USD vào cuối tháng 4. Trong khoảng thời gian ngắn ngủi này, nhà đầu tư quay cuồng trong cơn tăng của cổ phiếu dầu khí trên các sàn chứng khoán Việt, mã GAS tăng tới 17,4% trong hơn 1 tháng để đạt đỉnh 114.000 đồng/CP chốt phiên 2/5/2019.

Các mã chủ chốt khác cũng diễn biến tương tự, PVD của Tổng công ty CP Khoan và Dịch vụ Khoan dầu khí chạm đỉnh 21.200 ngày 14/5; mã POS của CTCP Dịch vụ Lắp đặt, vận hành và Bảo dưỡng Công trình dầu khí biển PTSC chạm ngưỡng 10.300 đồng/CP ngày 23/4.

Dòng cổ phiếu dầu khí không ít lần được kỳ vọng sẽ trở thành một cột trụ quan trọng cho VNIndex để chia sẻ gánh nặng với dòng ngân hàng hay họ cổ phiếu Vingroup. Tuy nhiên như đã đề cập, cổ phiếu dầu khí có tính nhạy cảm rất cao. Nên nhớ rằng trước khi cùng nhau lao dốc vào cuối năm 2018 (GAS còn 81.000 đồng/CP), cổ phiếu dầu khí đã chạm đỉnh vào cuối tháng 9, đầu tháng 10 năm ngoái với mức đỉnh còn cao hơn cuối tháng 4/2018 (GAS đạt 122.700 đồng/CP phiên 3/10/2018). Trong 2 tháng cuối năm ngoái, dầu thô diễn biến “điên rồ” khi dầu WTI giảm từ đỉnh trên 76 USD/thùng phiên 3/10/2018 xuống còn già nửa là 42,5 USD/thùng ngày 25/12.

Hiện nay, giá dầu tiếp tục diễn biến khó lường, sau khi rớt xuống dưới ngưỡng 60 USD/thùng trung tuần tháng 6, dầu WTI đã rơi xuống đáy 51,09 USD/thùng phiên 7/8 trước khi hồi phục về 54,5 USD/thùng phiên 9/8.

Một số vật cản đối với giá dầu có thể kể ra như nhu cầu năng lượng của thế giới được dự báo tăng trưởng ở mức thấp, trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ - Trung chưa giảm căng thẳng, bản thân nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới cũng đang tăng trưởng chậm lại. Trong khi Mỹ đang đẩy mạnh sản lượng với dầu đá phiến, đạt kỷ lục 12,1 triệu thùng/ngày trong tháng 3/2019, tăng mạnh so với mức 10,9 triệu thùng/ngày năm 2018 và 9,4 triệu thùng/ngày năm 2017. Con số này được dự báo có thể lên tới 13 triệu thùng/ngày năm 2020.

Trong khi đó, đối thủ lớn nhất OPEC đang gặp không ít vấn đề mang tính nội tại, khi họ rất muốn cắt giảm sản lượng để đẩy giá dầu lên 70 USD/thùng song lại không nỡ để mất thị phần vào tay các tập đoàn Mỹ.Điều này khiến giá dầu, nếu không có diễn biến bất ngờ, sẽ không biến động quá lớn trong nửa cuối năm 2019 và đầu năm 2020.

Theo báo cáo tháng 7 của Cục Dự trữ Năng lượng Mỹ (EIA), giá dầu WTI sẽ duy trì ở mức bình quân 57,87 USD/thùng trong năm 2019 trước khi tăng nhẹ lên 59,5 USD/thùng vào năm 2020, thấp hơn nhiều mức 65,06 USD/thùng năm2018. Dầu Brent cũng diễn biến tương tự với mức bình quân 65,15 USD/thùng năm 2019 so với 71,19 USD/thùng năm 2018.

Trước đây, chu kỳ giá dầu có thể dự báo tương đối chính xác, khi thường tăng vào mùa Xuân, với dự báo nhu cầu tăng lên trong kỳ nghỉ mùa Hè, sau đó giảm mạnh trong mùa Thu và mùa Đông. Tuy nhiên giá dầu hiện diễn biến phức tạp hơn rất nhiều và mọi dự báo chỉ mang tính tham khảo. Ví dụ giá dầu từng rơi xuống đáy 26,55 USD/thùng đầu năm 2016, trong khi nửa năm trước đó vẫn được giao dịch quanh 60 USD/thùng, hay mức đỉnh hơn 100 USD/thùng giữanăm 2014.

Phân hoá rõ nét

Trở lại với các diễn biến trong nước, Công ty chứng khoán HSC cũng nhận định ngành dầu khí đang tiềm ẩn nhiều yếu tố khó lường, đó là biến động của tình hình địa chính trị khu vực và thế giới; nhu cầu tiêu thụ dầu của thế giới dự báo tăng trưởng chậm lại trong năm 2019, vào khoảng 1,03%.

Ở trong nước, sản lượng khai thác của các doanh nghiệp dầu khí Việt Nam sẽ tiếp tục suy giảm trong năm 2019, do các mỏ lớn đã vào giai đoạn cuối vòng đời khai thác, trong khi các mỏ mới chủ yếu có trữ lượng nhỏ. Theo HSC, nền tảng giá dầu thấp cũng sẽ dẫn tới các kế hoạch thăm dò khai thác mới gặp nhiều khó khăn, bởi điểm hòa vốn của các dự án mới ở mốc khoảng 54 USD/thùng. Việc các kế hoạch thăm dò và khai thác mới chưa được triển khai sẽ kéo theo các đơn vị cung cấp dịch vụ và thiết bị liên quan gặp khó khăn.

Tuy nhiên, HSC cũng nhìn nhận tình trạng thiếu nước cho thủy điện tiếp tục diễn ra do hiệu ứng ElNino sẽ kéo theo nhu cầu điện khí tăng lên. Nhu cầu khí tăng cao trong khi trữ lượng các mỏ không còn nhiều buộc các doanh nghiệp phải tiến hành thăm dò mỏ mới, gián tiếp tạo ra động lực tăng trưởng doanh thu cho các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ và sản phẩm phục vụ ngành dầu khí.

Nhìn chung, so với đầu năm, các cổ phiếu dầu khí đều hồi phục khá tốt theo giá dầu thế giới. Thống kê của Tạp chí Nhà Đầu tư cho thấy tính tới phiên 9/8/2019, một số mã tăng trên 30% như PVB (39%)hay PVC (32%), các mã chủ lực khác cũng tăng trưởng khả quan như GAS (17%), PVD (10%), PLX (17%), PVS(18%), PVT (19%), PEQ (12%), POS (8%).

Tuy nhiên ở chiều ngược lại, không ít trường hợp suy giảm với biên độ mạnh như PVE (-44%), BSR (-27%), OIL (-23%). Thống kê này thể hiện cổ phiếu dầu khí đang phân hoá rõ nét và không phải doanh nghiệp nào cũng được hưởng lợi từ sự hồi phục của giá dầu. Công ty Chứng khoán KBSV đánh giá ngành dầu khí bao gồm các doanh nghiệp hoạt động trong quá trình từ thăm dò khai thác, vận chuyển dầu thô và khí đến xử lý, chế hóa thành các sản phẩm khí, xăng dầu và cung ứng ra thị trường, được chia thành 4 lĩnh vực: thượng nguồn,trung nguồn, hạ nguồn và dịch vụ kỹ thuật dầu khí.

Càng về phía thượng nguồn, doanh nghiệp càng cần vốn đầu tư lớn và kết quả kinh doanh chịu tác động của diễn biến giá dầu lớn hơn, dẫn tới biên lợi nhuận thấp hơn (như BSR), trong khi các doanh nghiệp nằm ở trung nguồn có vai trò vận chuyển và phân phối như GAS, PVT có biên lợi nhuận tốt nhất.

Theo báo cáo tài chính, lợi nhuận quý II của BSR giảm tới 86% do giá vốn nhảy vọt. Trên sàn UpCom, cổ phiếu BSR đang thiết lập đáy mới mỗi ngày và khối ngoại liên tục bán ròng. So với giá IPO thành công đầu năm 2018, những nhà đầu tư tham gia IPO đã mất 50% giá trị khoản tiền đầu tư của mình. Với BSR, tình hình còn khó khăn hơn khi doanh nghiệp này còn vướng khoản tiền gửi hàng ngàn tỉ đồng tại Ngân hàng Đại Dương (OceanBank) đang bị phong tỏa do liên quan đến đại án ngân hàng này.

Diễn biến tiếp theo của một số vụ án liên quan cũng như thực trạng xử lý các dự án trọng điểm đình trệ như Long Phú 1, Thái Bình 2 hay Sông Hậu 1 sẽ tác động đến cổ phiếu dầu khí trong thời gian tới, bên cạnh tác nhân không thể kiểm soát là giá dầu thế giới.

Bài liên quan

Công ty khai thác dầu khí Nhật Bản muốn mở rộng đầu tư nhiều lĩnh vực tại Việt Nam

Nguồn lợi dầu khí hàng ngàn tỷ đô la ở biển Đông

Khai mạc Triển lãm ảnh “60 năm ngành Dầu khí Việt Nam thực hiện ý nguyện của Bác Hồ”

Công đoàn ngành dầu khí kỷ niệm 60 năm thực hiện ý nguyện của Bác Hồ