Thoái vốn... vì tiền?
Trong danh sách các doanh nghiệp Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) đang quản lý vốn, có những doanh nghiệp tỷ lệ sở hữu của Nhà nước còn chưa đến 5%, bán không ai mua, tham gia tái cơ cấu doanh nghiệp cũng không được.

Tình cảnh chơi vơi trên là do SCIC đã thực hiện thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhưng bán không hết cổ phần.
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng này, nhưng phổ biến nhất là phương thức bán đấu giá cổ phần khiến cổ đông lớn chỉ cần mua thêm dăm bảy phần trăm cổ phần là đủ tỷ lệ chi phối doanh nghiệp, số cổ phần còn lại họ chẳng buồn quan tâm.
Ông Ketut Ariadi Kusuma, chuyên gia cao cấp lĩnh vực tài chính Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng, khi bán vốn nhà nước, phải cố gắng tránh rơi vào tình huống cổ đông nhà nước không kiểm soát hoặc có tiếng nói quan trọng trong một công ty đại chúng. Nếu Nhà nước “chẳng may” rơi vào cảnh cổ đông thiểu số thì chỉ cần nắm giữ cổ phần của doanh nghiệp niêm yết, bởi cổ phiếu thường có thanh khoản, khi cần thoái vốn sẽ dễ dàng hơn.
Ông Ketut Ariadi Kusuma cho biết, trong rất nhiều trường hợp, người mua muốn kiểm soát doanh nghiệp, thường được gọi nôm na là sở hữu cổ phần chiến lược tại doanh nghiệp, nếu họ không mua được khối lượng cổ phần đa số thì họ sẽ không tham gia.
Vì thế, trong mỗi thương vụ thoái vốn nhà nước, cần làm rõ mục tiêu thoái vốn là vì tiền hay vì lý do nào khác. Để tối đa hóa dòng tiền thu được, bên bán phải xác định bán quyền chi phối tại doanh nghiệp.
Với hàng trăm doanh nghiệp đang ở diện Nhà nước sẽ thoái vốn từ nay đến năm 2020, một vấn đề gây trăn trở cho các nhà quản lý là thoái vốn nhằm hướng đến mục tiêu gì.
Ông Nguyễn Trọng Dũng, Phó trưởng Ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp đặt câu hỏi với các chuyên gia WB, trong những trường hợp nào cần bán cho nhà đầu tư chiến lược và trường hợp nào thì bán ra công chúng thông qua đấu giá công khai?
Nhắc lại trường hợp chơi vơi của cổ đông nhà nước tại nhiều doanh nghiệp hiện nay, ông Ketut Ariadi Kusuma cho rằng, không nên lăn tăn về việc mất thương hiệu hay quyền chi phối doanh nghiệp. Cũng có một số doanh nghiệp khi bán vốn, Nhà nước nên xác định có càng nhiều cổ đông cho doanh nghiệp càng tốt; khi cơ cấu sở hữu tại doanh nghiệp càng đông, người mua lại muốn mua hơn nữa, vì họ thấy cổ phiếu thanh khoản.
Nếu ban đầu, Nhà nước chỉ bán cho một vài nhà đầu tư thì những người đầu tiên thấy mua xong khó có thể bán được cho ai, trong khi người mua khác thấy cái bóng quá lớn của những nhà đầu tư ban đầu cũng chẳng mặn mà bước chân vào doanh nghiệp.
“Bán vốn nhà nước rất cần quan điểm và phân tích của các bên tư vấn trường hợp nào cần cổ đông chiến lược, trường hợp nào dành cho đông đảo công chúng”, các chuyên gia của WB khuyến nghị.
Từ thực tế triển khai bán vốn nhà nước của SCIC, ông Lê Song Lai, Phó tổng giám đốc SCIC nhận định, hiện vẫn còn nhiều lúng túng, từ việc cân nhắc, hài hòa giữa các mục tiêu tối đa hóa số tiền thu về cho Nhà nước, với việc tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược giúp phát triển doanh nghiệp.
Sau mỗi thương vụ bán vốn, bên bán thường ít quan tâm nhà đầu tư mua cổ phần tại doanh nghiệp là ai, mà chủ yếu soi vào số tiền thu được là bao nhiêu, bán được cao hơn bao nhiêu so với giá cổ phiếu đang giao dịch trên sàn.
Trong khi nhiều chuyên gia bày tỏ quan ngại về vấn đề này và cho rằng, quan trọng là phải đảm bảo sự phát triển bền vững của doanh nghiệp sau khi cổ phần hóa, thoái vốn, thay vì chỉ chú trọng tới yếu tố kinh tế.
Theo TS. Nguyễn Quang Trung, nhà đầu tư chiến lược có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển của doanh nghiệp, do đó doanh nghiệp cần phải có cách tiếp cận linh hoạt trong việc chọn nhà đầu tư. Tùy vào từng trường hợp, đặc biệt với doanh nghiệp lớn có giá trị trên 1 tỷ USD, cần khéo léo chọn nhà đầu tư chiến lược, dựa vào hồ sơ, lịch sử, cam kết, chứ không nên chỉ chọn giá.
“Nếu chạy theo giá cao thì 3 năm sau, họ làm mất thương hiệu của mình thì sao?”, ông Trung đặt vấn đề.
TS. Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cho rằng, vấn đề là làm thế nào để Nhà nước có thể đánh giá được liệu nhà đầu tư tiềm năng có ý định hay có khả năng bảo vệ thương hiệu của doanh nghiệp nhà nước hay không.
Để chọn trúng nhà đầu tư chiến lược, theo ông Long, Chính phủ cần đánh giá lịch sử hoạt động của nhà đầu tư qua kết quả phát triển kinh doanh dựa trên thương hiệu nội địa trong quá khứ như tỷ lệ doanh thu của công ty đến từ thương hiệu bản địa đã mua lại. Các công ty trong cùng lĩnh vực thường am hiểu thị trường địa phương hơn, nên sẽ biết cách dùng thế mạnh về công nghệ, thị trường của họ để giúp doanh nghiệp mà Nhà nước thoái vốn phát triển tốt hơn.
(Theo Đầu tư chứng khoán)
- Cùng chuyên mục
Tài chính Hoàng Huy đặt mục tiêu lợi nhuận kỷ lục, nhiều dự án sẽ ghi nhận doanh thu trong năm 2025
Nếu TCH hoàn thành kế hoạch lợi nhuận năm 2025 (1.600 tỷ đồng), đây sẽ là kết quả lãi ròng cao nhất của công ty trong lịch sử hoạt động.
Tài chính - 09/05/2025 16:20
Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân sẽ là động lực quan trọng với thị trường chứng khoán
Trong bối cảnh thế giới còn nhiều biến động phức tạp, giới chuyên gia kỳ vọng Nghị quyết số 68 về phát triển kinh tế tư nhân sẽ là một trong các động lực quan trọng với thị trường chứng khoán trong nước.
Tài chính - 09/05/2025 13:46
Ông Lương Trí Thìn: Công ty vốn dưới 10.000 tỷ là công ty nhỏ
Trong 3 năm tới, Đất Xanh sẽ không chào bán cổ phiếu cho cổ đông nữa. Dù vậy, doanh nghiệp còn kế hoạch chào bán riêng lẻ 93 triệu cổ phiếu và phát hành cổ phiếu thưởng.
Tài chính - 09/05/2025 11:08
Quý đầu năm kém vui tại Cảng Quy Nhơn
Trong quý đầu tiên của năm 2025, lợi nhuận sau thuế của CTCP Cảng Quy Nhơn giảm hơn 18,6% so với cùng kỳ. Nguyên nhân do sản lượng hàng hóa thông qua cảng, lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ đều giảm.
Tài chính - 09/05/2025 06:45
Eximbank bổ nhiệm thêm 2 Phó Tổng giám đốc
Đó là ông Phạm Quang Dũng và ông Trần Anh Thắng, nguyên là thành viên HĐQT và thành viên HĐQT độc lập của Eximbank nhiệm kỳ VII (2020-2025).
Tài chính - 08/05/2025 18:40
Bluechips kéo VN-Index tăng gần 20 điểm
Cổ phiếu VIC nói riêng và nhóm VN30 nói chung là chất xúc tác tích cực giúp VN-Index tăng mạnh gần 20 điểm trong phiên giao dịch 8/5.
Tài chính - 08/05/2025 17:12
Tập đoàn Taseco tăng trưởng lợi nhuận 3 năm liên tiếp
Tập đoàn Taseco đạt lợi nhuận gần 1.200 tỷ đồng trong năm 2024; cả 2 mảng hạt nhân gồm dịch vụ phi hàng không và bất động sản đều khởi sắc.
Tài chính - 08/05/2025 16:20
CEO CII: Các lô đất tại Thủ Thiêm được tính giá đất năm 2015 và 2016
Các lô đất được thanh toán sau khi thực hiện dự án BT tại Thủ Thiêm cho CII sẽ được tính giá đất thời điểm tháng 4/2015 và tháng 4/2016.
Tài chính - 08/05/2025 13:50
Dòng tiền sẽ đổ về nhóm VNMidcap trong tháng 5?
Nhóm VNMidcap có nhiều cơ hội thu hút chú ý của nhà đầu tư trong tháng 5 nhờ phục hồi thấp hơn so với nhóm vốn hóa lớn trong tháng 4.
Tài chính - 08/05/2025 08:35
Chủ sở hữu Casino Phú Quốc lỗ lũy kế gần 5.000 tỷ
Mặc dù chi phí được cắt giảm đáng kể nhưng doanh thu đi lùi ở mảng chuyển nhượng bất động sản và casino đã khiến Du lịch Phú Quốc lỗ lớn năm 2024.
Tài chính - 07/05/2025 17:22
Petrolimex làm ăn ra sao dưới thời CEO Đào Nam Hải?
Dưới giai đoạn điều hành của CEO Đào Nam Hải (2022-2024), kết quả kinh doanh của Petrolimex có những chuyển biến đáng chú ý.
Tài chính - 07/05/2025 11:39
Chứng khoán kỳ vọng sẽ bùng nổ cùng KRX
Trong hai ngày vận hành hệ thống KRX, thị trường chứng khoán chưa ghi nhận diễn biến bùng nổ, thanh khoản cũng kém sôi động. Song về dài hạn, việc đưa hệ thống KRX vào vận hành sẽ mở ra các sản phẩm mới, giúp thị trường chứng khoán vận hành tích cực hơn và có thể được nâng hạng trong thời gian gần.
Tài chính - 07/05/2025 09:02
Nhiều giải pháp để chứng khoán Việt Nam sớm nâng hạng
Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương cho biết Bộ Tài chính sẽ tập trung triển khai các giải pháp lớn để gia tăng niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài với TTCK Việt Nam và tăng cường sự ủng hộ của NĐTNN đối với việc nâng hạng.
Tài chính - 07/05/2025 08:58
Loạt công ty niêm yết bị UBCKNN xử phạt
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã ban hành loạt quyết định xử phạt đối với doanh nghiệp, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ.
Tài chính - 07/05/2025 08:51
Cổ phiếu giảm mạnh, điều gì đang diễn ra ở Bảo hiểm PJICO?
Cổ phiếu PGI giảm gần 6% trong bối cảnh nhóm bảo hiểm phiên 6/5 diễn biến tích cực khi toàn ngành tăng 1,77%, với nhiều mã tăng tốt như BVH, PVI…
Tài chính - 07/05/2025 07:55
Giá vàng tăng cùng chiều, USD đi ngược thế giới
Tháng 4/2025, giá vàng thế giới tăng hơn 7% nhưng giá vàng trong nước tăng tới 10%. Trong khi đó, giá USD trong nước tăng gần 1% dù trên thị trường quốc tế giảm hơn 3%
Tài chính - 07/05/2025 07:00
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 1 month ago
'Bối cảnh mới mở ra những cơ hội đầu tư chưa từng có'
Tài chính - Update 1 month ago
Phát triển kinh tế tư nhân - đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng
Sự kiện - Update 1 month ago