Thăm lại cây cầu làm đổi đời cho bản làng nghèo bên suối Tình yêu

Hình dáng cây cầu năm xưa

Đầu tháng 11 năm nay, chúng tôi từ Hà Nội vượt gần 300 km trở lại thôn Nặm Đường, xã Sinh Long, huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang trong tâm trạng khấp khởi vui mừng để "gặp" lại cây cầu đã xây dựng xong cách đây 4 năm. Suối Nặm Đường theo tiếng của đồng bào người Dao nơi đây có nghĩa là "suối tình yêu", nước uốn lượn róc rách qua những phiến đá lớn, cỏ cây xanh ngắt rì rào đẹp như mơ. Từ 4 năm trước, suối càng thơ mộng hơn khi có cây cầu màu hồng rực vắt ngang qua.

Đến nay, tấm biển mang màu hồng đặc trưng của Quỹ Vì Tầm Vóc Việt ở đầu cầu do mưa nắng đã cũ đi nhiều nhưng nội dung còn rõ nét: "Cầu Vì Tầm Vóc Việt 3 - Quỹ Vì Tầm Vóc Việt và Tập đoàn TH tài trợ - báo Tiền Phong, tỉnh Đoàn Tuyên Quang, huyện Đoàn Na Hang và đoàn viên thanh niên địa phương phối hợp thực hiện".

Cầu Vì Tầm Vóc Việt 3 khánh thành ngày 17/11/2020 sau 4 tháng thi công, do Quỹ Vì Tầm Vóc Việt tài trợ với sự phối hợp của báo Tiền Phong, Tỉnh Đoàn Tuyên Quang, Huyện Đoàn Na Hang và đoàn viên thanh niên địa phương tham gia xây dựng. Trong quá trình xây dựng cầu, bà con nhân dân, đoàn viên thanh niên đã góp vật liệu hiện có, ngày công nên công trình giảm được 1/3 chi phí. Sự tham gia chặt chẽ của nhân dân, địa phương cũng khiến công tác giám sát công trình chặt chẽ, chất lượng cầu được đảm bảo.

So với trước đây, hai đầu cầu giờ đây có thêm 2 cột đèn năng lượng mặt trời; dọc đường dẫn hai đầu cầu cũng được thanh niên trồng thêm hàng hoa tím. Bí thư Xã Đoàn Sinh Long, anh Bàn Văn Vinh khoe: "Cột đèn và hoa này là do Đoàn Thanh niên làm theo chương trình thắp sáng đường quê để tôn lên vẻ đẹp của cây cầu". Vinh kể, từ khi có cầu, rồi có cột đèn, hàng hoa tím và thêm mấy cây to ở đầu cầu, ngày nắng nóng và đầu giờ tối thường có nhiều người ra ngồi chơi, hóng mát.

Chúng tôi vào nhà ông Bàn Văn Sú, Trưởng thôn Nặm Đường cách cầu 200 mét. Nhà ông Sú trước đã ở sẵn tại đây nhưng một thời gian dài, ông phải chuyển ra trung tâm xã để ở vì đường qua suối quá nguy hiểm, khó khăn. Khi cầu Vì Tầm Vóc Việt 3 khánh thành, đường xá thuận lợi, ông Sú lại quay về nhà cũ để ở.

Trẻ đến trường hàng ngày, giao thương thay đổi bất ngờ

Điều chúng tôi kỳ vọng khi xây cây cầu này là giúp cho trẻ đến trường, bà con đi lại dễ dàng, giao thương hàng hóa tăng lên, đời sống khấm khá hơn. Và sự thật đã diễn ra như vậy.

Ông Sú cho hay, trước đây, chỉ cần mưa nhỏ, nước đã dềnh lên cao và bữa hôm đó, bọn trẻ phải có bố mẹ bế đến trường, người già bệnh tật cũng chật vật mới đến được bệnh viện. Bây giờ mọi thứ đã khác. Trận mưa khủng khiếp của bão Yagi vào đầu tháng 9/2024 vừa qua chỉ làm ngập nhẹ đường 2 đầu cầu còn dầm cầu nước không chạm tới; trẻ nhỏ vẫn đến trường bình thường.

Về sản xuất, kinh doanh có sự thay đổi đột phá. Ông Sú nhẩm tính, một mét khối gỗ mỡ trước đây bà con trong thôn bán được 1,7 triệu đồng vì thương lái phải để xe ô tô ở xa rồi kéo từng ít một ra ngoài. Nay, ô tô qua cầu, vào tận thôn bốc hàng, giá gỗ mỡ tăng lên hơn 2 triệu trên khối. Lúa ngô, con lợn con gà thương lái cũng vào tận nơi mua với giá cao hơn 10-20% so với trước. “Cây cầu quá tuyệt vời đối với bản làng. Chúng tôi xin cảm ơn Quỹ Vì Tầm Vóc Việt và các đơn vị đã tham gia xây cầu".

Ông Hoàng Văn Ú, dân tộc Dao, một người dân khác trong thôn kể, bên cạnh việc bán được hàng hóa giá cao, bà con mua gì về bản cũng rẻ hơn trước. Mỗi tấm Fibrô ximăng trước đây vào đến bản có giá 60-65 nghìn đồng; nay có cầu, đường xá thuận lợi, chủ cửa hàng vật liệu xây dựng chở vào tận nơi, giá còn có 40-45 nghìn đồng/tấm. Có gia đình mới xây nhà sau khi cầu xong tiết kiệm được hơn chục triệu đồng tiền chở vật liệu. Gia đình ông Ú có hai cháu nhỏ đang đi học, nhờ cây cầu kinh tế khá hơn nên anh cũng lo cho các con đi học đàng hoàng. Có bé con của anh sắp tốt nghiệp cấp 3, anh sẽ cho cháu đi học đại học.

Phó Chủ tịch xã Sinh Long, ông Hoàng Văn Hào nhận định, cái giá trị nhất của cây cầu là tải trọng cầu. "Cầu Vì Tầm Vóc Việt 3 có tải trọng hơn 10 tấn, trị giá hơn 500 triệu giúp cho xe tải qua được đã tạo ra đột phá. Xe tải qua, vận tải hàng hóa lớn, giao thương thuận lợi, kinh tế khấm khá, mọi cái đều thay đổi tích cực, trong đó có việc học của bọn trẻ".

Tính đến năm 2024, Quỹ Vì Tầm Vóc Việt đã trao tặng 138 tỷ đồng xây dựng các công trình dân sinh, bao gồm cầu, đường, trường học, trạm y tế và nhà tính nghĩa. Riêng hạng mục nhà vệ sinh, đến năm 2030, Quỹ sẽ hoàn thành xây dựng 1.000 nhà vệ sinh trị giá 61,58 tỷ đồng. Cùng với cây cầu Nặm Đường mà chúng tôi tới thăm lại trong bài viết này, Quỹ cũng đã xây dựng nhiều cây cầu khác, có thể kể đến như các cây cầu Vì Tầm Vóc Việt ở Thạnh Lộc (xã Trung Thạnh, huyện Cờ Đỏ, TP. Cần Thơ); cầu Khuổi Luồn (Bắc Quang, Hà Giang); cầu Nà Khỏe (xã Quảng Lâm, huyện Bảo Lâm, Cao Bằng),…

Quỹ Vì Tầm Vóc Việt (VSF) là Quỹ xã hội hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, đóng góp cho mục tiêu Phát triển bền vững (SDGs), hỗ trợ cộng đồng trong lĩnh vực bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho người dân, đặc biệt ưu tiên trẻ em có hoàn cảnh khó khăn; tài trợ và xây dựng các chương trình phát triển trí tuệ, tài năng, giáo dục, góp phần phát triển tầm vóc, thể lực và trí tuệ cho người dân Việt Nam.
Các giá trị cốt lõi của VSF bao gồm: Vì một tầm vóc Việt, Kết nối cộng đồng, Khơi dậy và nuôi dưỡng tính nhân văn
Trong suốt 10 năm qua, kiên trì với sứ mệnh "Vì tầm vóc Việt", hàng loạt chương trình thiết thực đã hiện thực từng bước khát khao góp phần nâng cao tầm vóc, thể lực và trí lực người Việt; bảo vệ trẻ em, phòng chống bạo lực. Quỹ cũng trực tiếp đứng ra thực hiện hoặc kêu gọi thực hiện hàng nghìn chương trình thiện nguyện, cứu trợ khẩn cấp do thiên tai, dịch bệnh, đồng hành cùng hàng trăm chương trình an sinh xã hội.