Phân chia quy mô doanh nghiệp để làm nhà ở cho công nhân

"Đối với những doanh nghiệp nhỏ, số lượng người lao động ít thì có thể để công nhân đi thuê trọ bên ngoài. Tuy nhiên, đối với những doanh nghiệp quy mô lớn từ vài nghìn người cho đến vài chục nghìn người thì nên quy hoạch việc xây dựng nhà ở cho công nhân rõ ràng", ông Lê Hữu Nghĩa thông tin.

Phân chia quy mô doanh nghiệp để làm nhà ở cho công nhân

Chia sẻ tại buổi Talkshow: Nhà ở cho công nhân, chuyện cho đến bao giờ?, dưới góc độ doanh nghiệp, ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Lê Thành cho biết, hiện nay, ở Việt Nam có trên 95% là những doanh nghiệp vừa và nhỏ. Những doanh nghiệp này có số vốn không lớn và nếu như yêu cầu họ phải làm nhà ở cho công nhân thì điều này là quá sức, không phù hợp.

Đối với những doanh nghiệp nhỏ, số lượng người lao động ít thì có thể để công nhân đi thuê trọ bên ngoài. Tuy nhiên, đối với những doanh nghiệp quy mô lớn từ vài nghìn lao động cho đến vài chục nghìn lao động thì nên quy hoạch việc xây dựng nhà ở rõ ràng.

“Những doanh nghiệp này nên có trách nhiệm xây nhà ở cho công nhân. Nếu lo tốt cho công nhân thì họ sẽ đóng góp và gắn bó với doanh nghiệp lâu dài hơn”, ông Nghĩa cho hay.

Nhưng, để làm được điều này thì chính sách của Nhà nước cần phải rõ ràng. Tất cả những chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra để xây dựng nhà ở cho công nhân thì Nhà nước cần xem xét như là chi phí sản xuất hợp lệ của doanh nghiệp. Có như vậy mới khuyến khích được các doanh nghiệp làm nhà ở cho công nhân.

Tiếp theo, Nhà nước nên hỗ trợ nguồn vốn cho những doanh nghiệp này được vay với giá tương đối ưu đãi, từ đó giảm bớt gánh nặng an sinh xã hội cho thành phố.

Có một thực tế hiện nay là doanh nghiệp không mặn mà làm nhà ở xã hội bởi nguyên nhân chính là hiệu quả lợi nhuận không cao bằng dự án nhà ở thương mại. Theo ông Thành, thay vì doanh nghiệp bỏ 5 năm làm nhà ở xã hội thì họ sẽ tìm kiếm cơ hội đầu tư với dự án nhà ở thương mại.

Đáng chú ý, thủ tục pháp lý làm dự án nhà ở xã hội là quá lâu, thực tế có những dự án xin 3 năm vẫn chưa xong. Kinh nghiệm đi xin dự án nhà ở xã hội của doanh nghiệp Lê Thành cho thấy, xin làm dự án nhà ở xã hội còn khó hơn làm dự án nhà ở thương mại. Nguyên nhân của vấn đề này chính là không có quy định, quy trình xin pháp lý riêng cho nhà ở xã hội mà đang dùng chung.

Thêm vào đó là góc nhìn dân số của dự án nhà ở xã hội, chúng ta xem đó là vấn đề tăng dân số cục bộ làm tăng dân số địa phương. Nhưng quan điểm của ông Nghĩa cho rằng, điều này là không đúng bởi quy định rõ các đối tượng được mua nhà ở xã hội. Việc xây dựng nhà ở xã hội giúp giãn bớt dân số từ khu vực trung tâm ra ngoài thành, vùng ven.

“Giả sử một dự án nhà ở xã hội xây được 5.000 căn hộ thì chúng ta đang giúp 5.000 người đang ở nhà trọ ra nơi ở tốt hơn. Chúng ta giải quyết được nhiều người hơn, an sinh xã hội tốt hơn chứ không phải là nén dân số”, ông Nghĩa chia sẻ và mong các lãnh đạo thành phố, Nhà nước có góc nhìn thấu đáo để giải quyết nhu cầu nhà ở xã hội được tốt hơn.

Ngoài ra, Tổng Giám đốc Công ty Lê Thành nhận định, khi xây dựng xong một dự án nhà ở xã hội, đối với doanh nghiệp sử dụng quỹ đất công, kiểm toán rất lợp lý. Nhưng đối với việc các doanh nghiệp tự bỏ tiền, cống hiến cho xã mà không được công nhận thì rất nản lòng.

Đây là những nguyên nhân dẫn đến việc doanh nghiệp không muốn phát triển loại hình này và thất bại trong việc triển khai chương trình nhà ở xã hội trong suốt thời gian qua.

Số lượng công nhân đi thuê phòng trọ quá lớn

Trước tác động dịch COVID-19, chúng ta nhìn thấy cảnh vài chục ngàn người lao động rời bỏ TP.HCM để về quê. Từ trước đến nay, vấn đề an sinh xã hội cho người nhập cư đến TP.HCM là nhiệm vụ nặng nề nhưng kể từ khi dịch bệnh, chúng ta cũng cần phải xem xét lại bởi họ cũng chính là những người đóng góp cho sự phát triển của TP.HCM.

Giai đoạn phục hồi, bài toán thu hút, giữ chân người lao động sẽ là cơn "đau đầu" của các doanh nghiệp. Từ đây, một bài toán khác đặt ra đó chính là nơi ăn, chốn ở của công nhân, người lao động.

Một tín hiệu tích cực là lãnh đạo TP.HCM cũng đã có những kế hoạch, chương trình kích hoạt nhà ở xã hội, nhà ở giá rẻ cho công nhân trong thời gian tới. TP.HCM sẽ rút ngắn thủ tục hành chính để thu hút doanh nghiệp vào tham gia. Xây dựng “thần tốc” các khu nhà ở cho công nhân, người lao động. Bởi, đợt dịch vừa qua đã chỉ ra những “điểm yếu” về vấn đề nhà ở cho công nhân ở các thành phố lớn, đặc biệt tại khu công nghiệp, chế xuất.

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), tại TP.HCM có 17 khu công nghiệp, khu chế xuất với số lượng công nhân khoảng 280.000 người. Tuy nhiên, các doanh nghiệp ở ngoài những khu công nghiệp, chế xuất cũng chiếm lượng lớn người lao động. Đơn cử như ở quận Bình Tân, có Công ty TNHH PouYuen Việt Nam - doanh nghiệp FDI ngành da giày với số lượng công nhân khoảng 80.000 người, cao điểm lên đến 110.000 người. Có đến 80% lượng công nhân phải đi thuê phòng trọ ở huyện Bến Lức (Long An).

Số liệu thống kê mới nhất hiện nay, số lượng công nhân ở TP.HCM có khoảng 886.000 người thuê nhà để ở. Trong khi đó số lượng công nhân lưu trú ở khu nhà ở công nhân được đầu tư bài bản là rất ít. Số liệu khảo sát 280.000 công nhân tại các khu công nghiệp thì chỉ có khoảng hơn 8% số lượng công được ở trong khu lưu trú của các khu công nghiệp, tương đương với khoảng 20.000 người. Số còn lại chiếm đến gần 90% phải thuê nhà trọ ở bên ngoài.

"Số liệu mới nhất của Sở Xây dựng cho thấy có đến 1,6 triệu lao động thuê nhà trọ ở các hộ gia đình để sinh sống. Và chưa tính đến khoảng nửa triệu sinh viên ở các địa phương đến TP.HCM để học tập. Chỉ có khoảng 15% số sinh viên ở khu ký túc xá của trường, số còn lại đều ở bên ngoài, thuê trọ hoặc ở nhà người thân", ông Châu nói.

Đi qua đợt dịch COVID-19 vừa qua mới thấy rõ, tại TP.HCM có nhiều khu phòng trọ mà công nhân thuê để ở có diện tích rất nhỏ. Điều này kéo theo việc phòng, chống dịch COVID-19 trở nên vô cùng khó khăn do mật độ người dân là rất lớn.

Riêng ở khu nhà ở xã hội của Công ty Lê Thành được đánh giá khá cao hay những khu nhà trọ của đơn vị này đều có diện tích từ 18 m2, đảm bảo quy chuẩn của Bộ Xây dựng, chỉ có 2 người ở và an ninh tốt, tiện ích đầy đủ.

Bài liên quan

TP.HCM sẽ rút ngắn thủ tục để doanh nghiệp ‘thần tốc’ làm nhà ở xã hội

Dịch bệnh đã bộc lộ ‘điểm yếu’ về nhà ở công nhân tại các khu công nghiệp

Kiến nghị thí điểm xây dựng nhà ở cho công nhân ở TP.HCM, Hà Nội, Bình Dương, Đồng Nai

Hậu COVID và bài toán nhà ở cho công nhân - Bài 1: Bỏ về quê, kiệt sức vì thuê trọ