Cụ thể, trong Luật BHXH 2014 về chế độ hưu trí từ ngày 1/1/2018 quy định: tuổi nghỉ hưu với các trường hợp làm việc trong điều kiện lao động bình thường không có gì thay đổi, với nam vẫn là 60 tuổi và nữ vẫn là 55 tuổi.

Riêng với trường hợp nghỉ hưu sớm do suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì có sự thay đổi về điều kiện tuổi đời. Cụ thể, nghỉ trong năm 2018, nam đủ 53 tuổi, nữ đủ 48 tuổi; nghỉ trong năm 2019, nam đủ 54 tuổi, nữ đủ 49 tuổi; nghỉ từ năm 2020 trở đi, nam đủ 55 tuổi, nữ đủ 50 tuổi.

Một trong những thay đổi đáng chú ý về chế độ hưu trí là sẽ có cách tính lại với tỉ lệ lương hưu. Cụ thể, từ 1/1/2018 trở đi, để được nhận mức tiền lương bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH thì lao động nam có thời gian đóng bảo hiểm đủ 16 năm và nghỉ hưu năm 2018; nghỉ hưu năm 2019, phải đủ 17 năm đòng BHXH và nghỉ hưu năm 2020 trở đi, phải đủ 18 năm (trước năm 2018 lao động nam chỉ cần có đủ 15 năm đóng BHXH đã được tính bằng 45%).

Sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, người lao động (cả nam và nữ) được tính công thêm 2%, mức tối đa bằng 75%, thay vì trước đó sau mỗi năm đóng BHYT tăng thêm sau khi đạt tỷ lệ 45% được tính thêm 3%.

Điều này có nghĩa là, với cách tính lại của BHYT thì lao động nữ nghỉ hưu bắt đầu từ ngày 1/1/ 2018 có thể bị giảm tới 10% lương hưu nếu họ chỉ có 25 năm đóng BHXH trước khi về hưu.

Cụ thể, nếu lao động nữ có 25 năm đóng BHXH nghỉ hưu trong năm 2017 thì tỉ lệ % hưởng là 75%(15 năm đầu bằng 45% + 10 năm tiếp theo mỗi năm tính thêm 3% bằng 30%); nếu lao động nữ này nghỉ hưu trong năm 2018 thì tỷ lệ % hưởng lương hưu là 65% (15 năm đầu bằng 45% + 10 năm tiếp theo mỗi năm tính bằng 2% bằng 20%). Như vậy, từ năm 2018 trở đi để đạt được tỷ lệ % hưởng lương hưu ở mức tối đa là 75% thì lao động nữ phải có thời gian đóng BHXH là 30 năm.

Riêng đối với lao động nam, tỉ lệ % lương hưu có thể bị giảm 2% khi nghỉ hưu từ ngày 1/1/2018 và có 30 năm đóng BHXH. Cụ thể, lao động nam có 30 năm đóng BHXH nghỉ hưu trong năm 2017 thì tỷ lệ % hưởng lương hưu là 75% (15 năm đầu bằng 45% + 15 năm tiếp theo mỗi năm tính thêm 2% bằng 30%); còn nếu lao động nam này nghỉ hưu trong năm 2018 thì tỷ lệ % hưởng lương hưu là 73% (16 năm đầu bằng 45% + 14 năm tiếp theo mỗi năm tính thêm 2% bằng 28%).

Như vậy, khi kết thức lộ trình từ năm 2022 trở đi, để đạt được tỷ lệ % hưởng lương hưu ở mức tối đa là 75% thì lao động nam phải có thời gian đóng BHXH là 35 năm.

Giãi bày những vấn đề liên quan tới chính sách mới này, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn cho biết: "Sẽ có những vướng mắc xung quanh câu chuyện nghỉ hưu trước và sau ngày 1/1/2018". Ví dụ như sẽ có trường hợp một lao động sinh vào tháng 12/2017 và theo quy định thì đến tháng 1/ 2018 mới được nghỉ hưu, như vậy là họ sẽ phải tuân theo chính sách mới khi đã hoàn thành nghĩ vụ đóng BHXH từ trước đó. Hay trường hợp của những người tới năm 30 tuổi mới có cơ hội đóng BHXH và tới khi nghỉ hưu là tháng 1/2018 thì cũng sẽ thuộc chế độ mới và họ sẽ bị thiệt thòi.

"Đây cũng là một điểm "vướng" trong chính sách mà BHXH cũng đang rất tích cực đưa phương án trình Chính phủ và báo cáo để xin ý kiến của Ban thường vụ Quốc hội về vấn đề này", ông Sơn chia sẻ.

Cũng trong hội nghị, BHXH Việt Nam báo cáo cập nhật kết quả thực hiện một số chỉ tiêu. Cụ thể, tính đến hết tháng 3/2017, ước số người tham gia BHXH bắt buộc là 13,1 triệu người, tăng 7,4% so với cùng kỳ năm 2016; BH thất nghiệp là 11,2 triệu người, tăng 7,7% so với cùng kỳ năm 2016; BHXH tự nguyện là 235 nghìn người, tăng 17,6% so với cùng kỳ năm 2016; số người tham gia BHYT là 76,2 triệu người (đã bao gồm lực lượng vũ trang) tăng 12,5% so với cùng kỳ năm 2016, đạt tỷ lệ bao phủ BHYT toàn quốc là 82% dân số.

Số thu trong quý I/2017 toàn Ngành ước đạt 63.616 tỷ đồng, đạt 22,5% so với kế hoạch giao, tăng 24,8% so với cùng kỳ năm 2016. Trong đó, thu BHXH là 43.932 tỷ đồng; thu BH thất nghiệp là 2.997 tỷ đồng; thu BHYT là 16.687 tỷ đồng. Số nợ tính đến hết 31/3/2017 là 14.01 tỷ đồng, trong đó nợ BHXH là 10.001 tỷ đồng; nợ BH thất nghiệp là 552 tỷ đồng; nợ BHYT là 3.466 tỷ đồng (chiếm 24,7% tổng nợ BHYT).