Maritime Bank: Quý I lỗ 31 tỷ đồng, vẫn còn đó "mạng nhện" sở hữu chéo

Quý I/2017 lãi thuần giảm 35,7%, kết quả kinh doanh lỗ 31,3 tỷ đồng

Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam (Maritime Bank) vừa công bố BCTC quý I/2017. Theo đó, kết quả kinh doanh ghi nhận lỗ hợp nhất 31,3 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm 2016 lợi nhuận trước thuế của ngân hàng đạt 131,4 tỷ đồng. Nguyên nhân chính là do thu nhập từ lãi thuần của ngân hàng sụt giảm tới 35,7% trong khi chi phí hoạt động lại tăng cao (435 tỷ đồng), tương ứng tăng 14%. Hoạt động mua bán chứng khoán đầu tư của Maritime Bank ghi nhận lãi thuần giảm mạnh 72% xuống 53 tỷ đồng.

Tính đến cuối quý I/2017, tổng tài sản của Maritime Bank tăng hơn 5% lên 97.661 tỷ đồng. Tiền gửi khách hàng tại ngân hàng tăng nhẹ 0,2% so với đầu năm lên mức 57.719 tỷ đồng. Cho vay khách hàng đạt 33.263 tỷ đồng, giảm 5,3% so với đầu năm. Trong đó, cho vay kinh doanh bất động sản/cơ sở hạ tầng chiếm 35,4%, ngành xây dựng chiếm 8%...

Tỷ lệ nợ xấu của ngân hàng tăng từ 2,36% cuối năm 2017 lên 2,75%, trong đó nợ có khả năng mất vốn chiếm 2,25%, tương đương 750 tỷ đồng.

Khoản mục chứng khoán đầu tư của ngân hàng đạt mức 40.000 tỷ đồng (dự phòng gần 920 tỷ đồng). Mệnh giá trái phiếu đặc biệt do VAMC phát hành là 8.873 tỷ đồng (dự phòng 837 tỷ đồng). Ngân hàng đầu tư vào trái phiếu Chính phủ 20.473 tỷ đồng, tăng 52% so với đầu năm.

Còn đó mạng nhện sở hữu chéo

Về chứng khoán vốn, Maritime Bank đầu tư 1.150 tỷ đồng (9,79% vốn) vào Ngân hàng Quân đội (MBBank), 469 tỷ đồng (3,99% vốn) tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam (PVcomBank) và 389 tỷ đồng (3,31%) tại Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex (PGBank)....

Tại ĐHĐCĐ thường niên 2017 của Maritime Bank, một trong những vấn đề lớn được cổ đông quan tâm là kế hoạch thoái vốn của ngân hàng này tại các ngân hàng Ngân hàng Đông Á (DongABank), PGBank và PVcomBank. Ông Trần Xuân Quảng, Phó Tổng Giám đốc Maritime Bank cho biết, vốn góp tại DongABank là khoản nhận xiết nợ, đối với PGBank đang trong quá trình sáp nhập với VietinBank (CTG) nên ngân hàng sẽ tiến hành thoái vốn khi hoàn tất thủ tục.

Thông tin về các khoản góp vốn của Maritime Bank tại các tổ chức tín dụng, Ban lãnh đạo ngân hàng cho biết, ngân hàng đang sở hữu 4,66% vốn tại PVcomBank, 9,98% vốn tại PGBank và 4,85% vốn tại MBBank.

Đáng lưu ý là Điều 20 của Thông tư 36 của NHNN quy định giới hạn góp vốn, mua cổ phần của các TCTD, theo đó ngân hàng thương mại chỉ được mua, nắm giữ cổ phiếu tối đa không quá hai (02) tổ chức tín dụng khác, trừ trường hợp tổ chức tín dụng khác là công ty con của ngân hàng thương mại đó; Ngân hàng thương mại chỉ được mua, nắm giữ cổ phiếu của một tổ chức tín dụng khác dưới 5% vốn cổ phần có quyền biểu quyết của tổ chức tín dụng khác đó.

Như vậy, Maritime Bank đang vi phạm quy định về sở hữu tại các NHTM của NHNN, bởi ngân hàng này đang nắm giữ cổ phiếu của hơn 2 TCTD khác. Câu chuyện "mạng nhện" sở hữu chéo đã được cảnh báo từ lâu bởi hệ luỵ của nó gây ra là gia tăng rủi ro hệ thống, tạo điều kiện cho các hành vi chuyển vốn lòng vòng, tăng vốn điều lệ không thực chất…

Theo các chuyên gia ngân hàng, mặc dù quy mô sở hữu chéo trực tiếp tại Việt Nam chưa lớn, nhưng có nhiều hình thức khác nhau khá phức tạp. Sở hữu chéo cũng là một trong những cản trở trong tiến trình cơ cấu lại hệ thống TCTD tại Việt Nam. Các chuyên gia ngân hàng còn cho rằng, việc siết chặt sở hữu chéo để lành mạnh hóa hệ thống ngân hàng là rất cần thiết và cần được tiến hành một cách kiên quyết, bởi càng để lâu càng khó xử lý. Tuy nhiên cũng cần phải cho các ngân hàng một lộ trình để thoái vốn./.