Xung quanh việc Hải quan mở tờ khai đăng ký xuất khẩu 400.000 tấn gạo lúc nửa đêm và đơn "kêu cứu" Thủ tướng của doanh nghiệp, Nhadautu.vn đã trao đổi qua điện thoại với GS. Võ Tòng Xuân - Hiệu trưởng Trường ĐH Nam Cần Thơ về vấn đề này.

"Tôi thấy ông Tổng cục trưởng Tổng cục hải quan thanh minh rằng, hệ thống đăng ký hải quan hoàn toàn tự động. Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng chắc chắn phải có gì đó bên trong, bởi việc mở đăng ký hải quan vào lúc nửa đêm", GS. Võ Tòng Xuân nói.

GS. Võ Tòng Xuân cho biết, nhu cầu gạo ở các nước ASEAN và Trung Quốc hay Cuba và Trung Đông khá nhiều. "Thế nhưng, Chính phủ lại căn cứ theo lời cố vấn của các chuyên gia mấy Bộ là không sát tình hình trong miền Nam", ông Tòng Xuân nói.

Theo GS. Võ Tòng Xuân, trong việc xuất khẩu gạo này, Bộ Tài chính đã nói rõ không cho xuất khẩu gạo trong tháng 4 mà dành cho Cục Dự trữ quốc gia.

"Cái này rõ ràng có vấn đề gì bên trong, những người đã ký hợp đồng để cung cấp gạo cho Cục Dự trữ quốc giá không mua được gạo này vì giá quá cao. Cục Dự trữ quốc gia sẽ không có gạo, kiểu làm ăn của mình từ khi bắt đầu xuất khẩu gạo đến giờ cứ lặp lại mãi. Do đó, Thủ tướng Chính phủ quyết định dừng xuất khẩu gạo để những người khác không xuất khẩu được, không có ai mua, cho nên chỉ còn cơ quan Nhà nước mua thôi và mua với giá rẻ", GS. Võ Tòng Xuân phân tích.

Bài liên quan

Bộ Công Thương và Tài chính 'chuyền bóng' vụ doanh nghiệp tố Hải quan mở tờ khai XK 400.000 tấn gạo lúc nửa đêm

Cũng theo Hiệu trưởng Trường ĐH Nam Cần Thơ, hiện nay, rất nhiều doanh nghiệp kinh doanh gạo nộp đơn xin xuất khẩu, nhưng bị dừng lại, Hải quan không thông quan, hàng của họ nằm ngoài cảng.

Do đó, khi có quyết định xuất khẩu 400.000 tấn gạo trong tháng 4, những doanh nghiệp đang có hàng nằm ngoài cảng họ phải “chạy” sao cho được xuất khẩu trước. Dẫn đến tình trạng, hết hạn mức 400.000 tấn gạo.

"Tôi nghĩ chắc chắn có tình trạng mua bán quota", GS. Võ Tòng Xuân nhận định.

Trước đó, theo phản ánh của doanh nghiệp xuất khẩu gạo, chỉ sau 3 giờ Cổng tiếp nhận hồ sơ thông quan trực tuyến của Cục Hải quan đã thông báo hết hạn ngạch và ngưng tiếp nhận hồ sơ thông quan dù các doanh nghiệp này vẫn còn nhiều lô hàng đang nằm chờ ở cảng trong nhiều ngày qua.

Công ty Cổ phần Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An (Cần Thơ) đã 2 lần có đơn “kêu cứu” gửi đến Thủ tướng Chính phủ phản ánh về việc Hải quan mở hệ thống phần mềm khai hải quan điện tử không minh bạch và kiến nghị Thủ tướng hủy tờ khai xuất khẩu gạo từ 11/4 đến nay.

Tuy nhiên, Tổng cục Hải quan cho hay, hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan (VNACCS/VCIS) do Chính phủ Nhật bản viện trợ hoạt động theo nguyên tắc xử lý tự động. Để thực hiện Quyết định của Bộ Công Thương, Tổng cục Hải quan cần có thời gian để thiết lập các chỉ tiêu thông tin trên Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan.

Theo đó, kể từ 24h ngày 11/4/2020, hệ thống đã được thiết lập để hoạt động tự động theo nguyên tắc tự động tiếp nhận, tự động trừ lùi số lượng gạo xuất khẩu trong hạn ngạch được phép xuất khẩu theo nguyên tắc tờ khai đăng ký trước sẽ được trừ vào hạn ngạch xuất khẩu trước, ngay sau khi người khai hải quan gửi thông tin tờ khai hải quan đến hệ thống, không có sự can thiệp của công chức hải quan.

"Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan tự động dừng tiếp nhận thông tin đăng ký tờ khai hải quan nếu số lượng đăng ký chạm mốc hạn ngạch được phép xuất khẩu trong tháng 4 (là 400.000 tấn)", Tổng cục Hải quan cho hay.

Cơ quan này cũng cho biết, qua theo dõi, thống kê của Tổng cục Hải quan trong thời gian từ 24h ngày 11/4/2020 đến 19h34 ngày 12/4/2020 đã có: 40 doanh nghiệp đăng ký tờ khai xuất khẩu tại 13 Chi cục Hải quan; số lượng gạo đã đăng ký tờ khai xuất khẩu 399.999,73 tấn.

Còn về phía Bộ Công Thương và Bộ Tài chính, trả lời Nhadautu.vn qua điện thoại, lãnh đạo hai Bộ này lại "chuyền bóng" vụ việc cho nhau.

Theo đó, ông Trần Quốc Khánh, Thứ trưởng Bộ Công Thương cho hay, theo khoản 3 của Văn bản 2827/VPCP-KTTH do ông Mai Tiến Dũng, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ ký, việc điều hành tờ khai hải quan cho việc đăng ký 400.000 tấn gạo xuất khẩu trong tháng 4 được giao cho Bộ Tài chính nên vấn đề này cần hỏi bên Bộ Tài chính.

Khi Nhadautu.vn liên hệ với bà Vũ Thị Mai, Thứ trưởng Bộ Tài chính lại cho biết không nắm được vấn đề này. "Cái này em liên hệ qua Bộ Công Thương nhé, vì Bộ Công Thương chủ trì chính", bà Mai nói.

Bài liên quan

Công ty Trung An gửi đơn 'kêu cứu' lần 2, kiến nghị Thủ tướng hủy tờ khai hải quan XK gạo lúc nửa đêm

Tổng cục Hải quan khẳng định cán bộ không can thiệp việc mở tờ khai xuất khẩu gạo nửa đêm

Vụ mở tờ khai xuất khẩu gạo lúc nửa đêm, Tổng GĐ Cty Trung An: ‘Cách làm của Hải quan có sự khuất tất’

Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan nói gì về việc mở tờ khai xuất khẩu gạo nửa đêm?