Trong năm 2022, liên tục các lãnh đạo cấp cao nhiều doanh nghiệp lớn trong nước bị khởi tố như vụ án Vạn Thịnh Phát, Tân Hoàng Minh, Tập đoàn FLC…. Đại biểu Mai Thị Phương Hoa (đoàn Nam Định) - Ủy viên thường trực Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, nhìn nhận đây là các vụ án gây rung động thị trường chứng khoán Việt Nam.  

Qua những vụ án này, cơ quan điều tra đã phát hiện được nhiều hành vi và thủ đoạn như mua bán cổ phiếu không báo cáo, không công bố thông tin trước khi thực hiện hành vi giao dịch của cổ đông lớn, người nội bộ, người có liên quan.  

Ngoài ra, đó còn là hành động thao túng với thủ đoạn trực tiếp, mượn, thuê người mở nhiều tài khoản chứng khoán nhằm liên tục mua bán cổ phiếu giữa các tài khoản với nhau nhằm tạo cung cầu giả, đẩy giá cổ phiếu, thu hút nhà đầu tư trên thị trường sau đó bán thu lợi bất chính; làm giả hồ sơ, tài liệu tăng vốn khống thông qua tăng cổ phiếu và làm thủ tục để phát hành trục lợi; và tung tin giả trên mạng xã hội, lôi kéo các nhóm tư vấn mua bán cổ phiếu để thao túng trục lợi.

Bà Hoa đánh giá các hành vi với những thủ đoạn nêu trên đã gây thiệt hại nặng nề về kinh tế cho nhiều nhà đầu tư làm thị trường chứng khoán có những giai đoạn chao đảo và giảm điểm mạnh, làm ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường vốn, làm giảm niềm tin của các nhà đầu tư vào thị trường chứng khoán. Hệ quả là đã làm cho thị trường chứng khoán Việt Nam năm qua có nhiều biến động và tiềm ẩn rủi ro như đánh giá của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội. 

Theo bà, có một số nguyên nhân chính dẫn đến sự việc nêu trên.

Trước hết, đó là sự sơ hở, bất cập của hệ thống pháp luật về thị trường chứng khoán và về quản lý doanh nghiệp đã tạo điều kiện thuận lợi cho đối tượng phạm tội lợi dụng để lách quy định của luật, như việc nâng khống vốn điều lệ của doanh nghiệp trước khi niêm yết trên thị trường đã được các đối tượng thực hiện dễ dàng thông qua một loạt thủ thuật nhằm che mắt cơ quan chức năng. Chọn cách này, doanh nghiệp không phải nộp tiền vào tài khoản phong tỏa, không phải công khai, minh bạch như doanh nghiệp đã lên sàn.

Ngoài ra, đó còn là sự tinh vi, liều lĩnh, bất chấp mọi thủ đoạn của kẻ phạm tội, thậm chí đưa cả người nhà, người thân tín để cùng thực hiện hành vi phạm tội; sự buông lỏng của một số cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền trong những giai đoạn nhất định. Điều đáng lưu ý là có những hành vi, thủ đoạn như đã nêu ở trên đã xảy ra nhiều lần nhưng không bị phát hiện hoặc đã từng có lần bị phát hiện nhưng chỉ bị xử lý vi phạm hành chính. Điều này tạo nên tâm lý nhờn luật của đối tượng phạm tội.

Bà Hoa cũng bày tỏ nhất trí với quan điểm của Bộ trưởng Bộ Công an và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao. Đó là không bỏ lọt tội phạm nhưng cũng không hình sự hóa quan hệ dân sự kinh tế, xử lý nghiêm đối với hành vi cố ý và có yếu tố vụ lợi nhưng cũng tạo điều kiện cho người phạm tội khắc phục vi phạm.

Từ những ý kiến nêu trên, đại biểu Mai Thị Phương Hoa kiến nghị sửa đổi các quy định của pháp luật có liên quan về thị trường chứng khoán và quản lý doanh nghiệp; xử lý nghiêm những cá nhân, thậm chí pháp nhân thương mại trực tiếp có liên quan nếu có đầy đủ số hiệu.

Ngoài ra, cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát doanh nghiệp. Đặc biệt, các cơ quan tư pháp cần kịp thời thông tin tới các cơ quan nhà nước có thẩm quyền về phương thức, thủ đoạn phạm tội để tăng cường tính cảnh báo, phòng ngừa.

Bài liên quan

Coi chừng cú sốc lãi suất

[Infographic] 'So găng' lãi suất cho vay mua nhà

Cựu Chủ tịch Bamboo Airways làm sếp TNG

TS. Vũ Đình Ánh: Chứng khoán Việt sẽ tiếp tục phát triển