Ba kịch bản phát triển đường sắt tốc độ cao của Bộ Giao thông Vận tải

ĐOÀN LOAN
06:47 22/07/2019

Trong ba kịch bản phát triển đường sắt quốc gia, Bộ Giao thông Vận tải kiến nghị chọn "phương án cao" với đoàn tàu tốc độ 350 km/h.

Dự án đường sắt tốc độ cao ở Việt Nam đã được nhiều đơn vị tư vấn nghiên cứu trong 10 năm qua với nhiều phương án khác nhau. Trong nghiên cứu mới nhất, liên danh tư vấn TEDI - TRICC - TEDIS (đơn vị tư vấn nghiên cứu báo cáo tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam) đã rà soát tất cả các kịch bản trước đây, tổng hợp thành 3 phương án dựa trên 3 quan điểm phát triển ngành đường sắt quốc gia là thấp - trung bình - cao.

67754032-457984944757099-58495-4779-4161-1563698737

Tàu tốc độ cao ở Đức

Kịch bản thứ nhất là phát triển thấp, chỉ đầu tư nâng cấp, tăng cường năng lực tuyến đường đơn hiện có khổ 1.000 cm để chạy tàu khách và tàu hàng. Vừa qua Quốc hội đã bố trí 7.000 tỷ đồng để nâng cấp dần tuyến này theo lộ trình quy hoạch.

Việc đầu tư theo phương án trên có chi phí không quá lớn, tốc độ tàu trung bình có thể tăng lên 80-90 km/h cho tàu khách và 50-60 km/h cho tàu hàng. Tuy nhiên kịch bản này không cải thiện được nhiều năng lực vận tải trên tuyến Bắc Nam đến năm 2030 so với hiện nay.

Kịch bản thứ hai là phát triển trung bình, nâng cấp tuyến hiện tại thành đường đôi, khổ 1.435 mm chạy chung cả tàu khách tốc độ 200 km và tàu hàng tốc độ 120 km/h.

Việc khai thác chung tàu hàng với tàu khách trên tuyến đường sắt tốc độ cao được cho là vấn đề lớn với kịch bản này. Đoàn tàu hàng sẽ phải chịu áp lực đẩy rất lớn từ đoàn tàu khách tốc độ cao khi gặp nhau. Để đảm bảo an toàn, một số nước đã có những quy định không cho phép tàu khách gặp tàu hàng ở tốc độ lớn hơn 200 km/h, cũng như không cho phép hai loại tàu gặp nhau trong hầm; hàng hóa khi vận chuyển trên tàu hàng được quy định rất chặt chẽ, phải đóng trong thùng container, neo giữ tốt để tránh bị lật đổ.

Với đặc thù Việt Nam, nếu chạy chung tàu hàng và tàu khách trên đường đôi khổ 1.435 mm vào ban ngày và không có các giải pháp bố trí tránh tàu hữu hiệu, chuyến tàu hàng số 1 có thể đi Bắc Nam trong 20 giờ, song từ tàu hàng số 2 sẽ không thể bố trí được do vướng tàu khách.

Trường hợp tàu chạy 2 chiều trên mỗi nhánh đơn sẽ rất phức tạp trong điều khiển, hạn chế tốc độ và ảnh hưởng tới an toàn. Với phương án bố trí các ga xép để tránh tàu thì trên tuyến cứ khoảng 6 km sẽ phải bố trí một ga xép, do đó, việc đầu tư ga xép rất nhiều và chi phí lớn.

Ngoài ra, nếu theo phương án chạy tàu hàng chạy đêm, tàu khách chạy ban ngày thì mỗi ngày chỉ có 3 đôi tàu hàng hoạt động, trung bình một chuyến tàu hàng chạy Bắc Nam mất 4 ngày, không đạt hiệu quả kinh tế.

Tính toán của đơn vị tư vấn cũng cho thấy việc nâng cấp, mở rộng tuyến đường sắt hiện nay là rất khó khăn, chi phí giải phóng mặt bằng lớn bởi đường sắt cũ đi qua khu đô thị, khu đông dân cư; phải cải tạo lớn các yếu tố bình diện, trắc dọc tuyến, nhà ga,... nên chi phí tới hơn 40 tỷ USD. Đồng thời, việc nâng cấp sẽ ảnh hưởng rất lớn tới tổ chức chạy tàu hiện nay trên tuyến Bắc Nam. Với nhu cầu vận tải lớn trên hành lang Bắc Nam, nếu chỉ nâng cấp, mở rộng tuyến cũ là không đáp ứng được, áp lực sẽ tiếp tục tăng lên cho các ngành đường bộ, đường thủy và hàng không như hiện nay.

Kịch bản thứ ba là phát triển cao, nâng cấp đường sắt hiện hữu khổ 1.000 mm chủ yếu để chạy tàu hàng và xây mới tuyến đường sắt tốc độ cao 350 km/h.

Hiện tàu hàng chỉ chạy được 5-7 đôi mỗi ngày thường và bị cắt giảm chỉ còn 1-2 đôi mỗi ngày dịp cao điểm do ảnh hưởng của tàu khách. Song sau khi nâng cấp, tàu hàng gần như được chạy đường riêng sẽ nâng công suất tối đa có thể đạt 25 đôi tàu hàng/ngày tương ứng khoảng 12-15 triệu tấn/năm trên một mặt cắt thông qua. Cùng với đó, 90 đôi tàu khách trên tuyến đường sắt tốc độ cao được xây mới sẽ đáp ứng nhu cầu vận tải trong tương lai; khắc phục được những bất cập khi chạy chung tàu hàng với tàu khách tốc độ cao như trong kịch bản 2.

Ngoài ra, tốc độ chạy tàu càng tăng thì đường sắt càng giành được thị phần vận tải. Theo tính toán của tư vấn, chặng Hà Nội - Vinh nếu khai thác tàu tốc độ 350 km/h thì thị phần vận tải hành khách đạt 92%, trong khi tàu 200 km/h đạt 85%; với chặng Hà Nội – Đà Nẵng thị phần tương ứng là 75% và 33%; chặng Hà Nội - Nha Trang là 73% và 3%; còn với tuyến Hà Nội - TP HCM thị phần vận tải của tàu 350 km/h đạt 14%, trong khi loại hình 200 km/h chỉ đạt 0,3% cho thấy gần như không thu hút được hành khách ở tốc độ này.

Về thời gian, tàu khai thác tốc độ 320 km/h đi từ Hà Nội đến Vinh mất 1 giờ, trong khi thời gian chờ đợi và di chuyển bằng đường hàng không bao gồm cả tiếp cận, kiểm tra an ninh sẽ mất 3 giờ; trên chặng Hà Nội - Nha Trang là 4,2 giờ, tương đương thời gian đi máy bay khoảng 4,5 giờ; chặng Hà Nội - TP HCM là 5,5 giờ, dài hơn máy bay chỉ một giờ, còn với tàu tốc độ 200 km/h chặng Hà Nội - TP HCM sẽ phải mất tới 9,7 giờ dài hơn máy bay tới 5,2 giờ.

Với giá vé tàu tốc độ 320 km/h được tính toán và giữ ở mức bằng khoảng 75% giá vé bình quân máy bay thì người dân có thể lựa chọn tàu tốc độ cao. Xét thêm về tính thuận tiện đi lại và tính đúng giờ của đường sắt tốc độ cao sẽ càng hấp dẫn với hành khách.

Hiện trên thế giới có khoảng 32.747 km đường sắt chạy với vận tốc trên 250 km/h chiếm khoảng 70% toàn mạng lưới đường sắt tốc độ cao. Các nước đều tìm cách để tăng tốc độ chạy tàu, đặc biệt trên các tuyến đường sắt xây mới. Nhật Bản vừa mới thử nghiệm thế hệ đoàn tàu ALFA-X chạy trên ray với tốc độ khai thác lên tới 360 km/h - 400 km/h sẽ tạo ra cuộc cạnh tranh mới về tốc độ cho đường sắt trên thế giới.

Tháng 2/2019, Bộ Giao thông Vận tải báo cáo Thủ tướng nghiên cứu tiền khả thi đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc Nam. Trong 3 kịch bản nghiên cứu, Bộ này đã trình Thủ tướng báo cáo nghiên cứu khả thi theo phương án 3, lộ trình xây dựng theo 2 giai đoạn với tổng vốn đầu tư 58,7 tỷ USD.

Đầu tháng 6, trong văn bản gửi Thủ tướng về dự án đường sắt cao tốc trục Bắc Nam, Bộ Kế hoạch Đầu tư cho hay, các chuyên gia nước ngoài ước tính tổng vốn đầu tư dự án này chỉ khoảng 26 tỷ USD áp dụng cho đường sắt tốc độ 200 km/h. Phương án này khả thi hơn đường sắt cao tốc 350 km/h.

Thủ tướng đã thành lập Hội đồng thẩm định dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam với thành viên là lãnh đạo các bộ ngành và 20 tỉnh, thành phố có đường sắt đi qua, cho phép Hội đồng thẩm định thuê tư vấn nước ngoài. Dự kiến Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao vào kỳ họp tháng 5/2020.

(Theo Vnexpress)

  • Cùng chuyên mục
Chốt giảm thuế VAT 2% đến hết 2026

Chốt giảm thuế VAT 2% đến hết 2026

Quốc hội giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) còn 8% đến hết năm 2026. Dự kiến ngân sách sẽ giảm thu khoảng 122.000 tỷ đồng.

Sự kiện - 17/06/2025 12:17

Tạp chí Nhà đầu tư nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam

Tạp chí Nhà đầu tư nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam

Tạp chí Nhà đầu tư vinh dự được nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam vì có thành tích tiêu biểu trong hoạt động báo chí tại Quảng Nam.

Sự kiện - 16/06/2025 18:28

Quảng cáo trên mạng phải có dấu hiệu nhận biết, cho phép tắt quảng cáo

Quảng cáo trên mạng phải có dấu hiệu nhận biết, cho phép tắt quảng cáo

Quảng cáo trên báo điện tử, trang thông tin điện tử, mạng xã hội, ứng dụng trực tuyến, nền tảng số có kết nối Internet, phải tuân thủ các quy định, đó là phải có dấu hiệu nhận diện rõ ràng bằng chữ số, chữ viết, ký hiệu, hình ảnh, âm thanh để phân biệt giữa nội dung quảng cáo với các nội dung khác không phải quảng cáo.

Sự kiện - 16/06/2025 13:11

Quốc hội thông qua sửa đổi Hiến pháp, chính thức bỏ cấp huyện

Quốc hội thông qua sửa đổi Hiến pháp, chính thức bỏ cấp huyện

Với 470/470 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội chính thức thông qua Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Sự kiện - 16/06/2025 10:17

Chính thức giảm thuế xuống 10% với các loại hình báo chí

Chính thức giảm thuế xuống 10% với các loại hình báo chí

Quốc hội đã thông qua Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) theo hướng áp dụng thống nhất mức thuế suất ưu đãi 10% (trước đó là 20%) đối với tất cả các loại hình báo chí, tương tự như chính sách ưu đãi đang áp dụng cho báo in.

Sự kiện - 14/06/2025 19:45

Nước giải khát có đường chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ 2027

Nước giải khát có đường chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ 2027

Sáng 14/6, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), đưa nước giải khát có đường vào diện chiệu thuế tiêu thụ đặc biệt, áp dụng từ 2027.

Sự kiện - 14/06/2025 15:47

Việt Nam chính thức có quy định khung pháp lý về tài sản số

Việt Nam chính thức có quy định khung pháp lý về tài sản số

Một điểm mới đáng chú ý trong Luật Công nghiệp công nghệ số mới được thông qua là quy định về quản lý tài sản mã hóa.

Sự kiện - 14/06/2025 15:46

[Café Cuối tuần] Đóng cửa chợ – cú sốc cần thiết để thanh lọc và hội nhập

[Café Cuối tuần] Đóng cửa chợ – cú sốc cần thiết để thanh lọc và hội nhập

Việc hàng loạt gian hàng tại các chợ trung tâm TP.HCM như Bến Thành, Saigon Square hay An Đông đồng loạt đóng cửa những ngày qua có thể gây choáng váng với một vài người.

Sự kiện - 14/06/2025 10:33

Đại tá Hồ Song Ân làm Giám đốc Công an tỉnh  Quảng Ngãi

Đại tá Hồ Song Ân làm Giám đốc Công an tỉnh Quảng Ngãi

Đại tá Hồ Song Ân được Bộ trưởng Bộ Công an điều động giữ chức Giám đốc Công an tỉnh Quảng Ngãi.

Sự kiện - 14/06/2025 06:45

Đại tá Đinh Việt Dũng giữ chức Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An

Đại tá Đinh Việt Dũng giữ chức Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An

Đại tá Đinh Việt Dũng, Giám đốc Công an tỉnh Ninh Bình vừa được Bộ Công an điều động nhận công tác và giữ chức vụ Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An.

Sự kiện - 13/06/2025 19:30

Ông Trương Việt Dũng làm Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội

Ông Trương Việt Dũng làm Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội

Ông Trương Việt Dũng, Chánh Văn phòng UBND thành phố được bầu giữ chức vụ Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội.

Sự kiện - 13/06/2025 12:55

Sun PhuQuoc Airways sẽ khai thác chuyến bay đầu tiên vào cuối năm 2025

Sun PhuQuoc Airways sẽ khai thác chuyến bay đầu tiên vào cuối năm 2025

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa có ý kiến chỉ đạo về việc cấp Giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không cho Công ty TNHH Hàng không Mặt trời Phú Quốc.

Sự kiện - 12/06/2025 14:41

Từ ngày 12/6, cả nước còn 34 tỉnh, thành phố

Từ ngày 12/6, cả nước còn 34 tỉnh, thành phố

Quốc hội thông qua Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. Cả nước còn 34 tỉnh, thành phố.

Sự kiện - 12/06/2025 11:31

Hai ông lớn hàng không, vũ trụ Pháp muốn tăng hiện diện ở Việt Nam

Hai ông lớn hàng không, vũ trụ Pháp muốn tăng hiện diện ở Việt Nam

Cả hai tập đoàn Airbus và Safran đều đã có mặt ở Việt Nam từ lâu, có nhiều hợp đồng với các hãng hàng không trong nước.

Sự kiện - 12/06/2025 06:45

Thúc đẩy hợp tác đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao Á - Âu

Thúc đẩy hợp tác đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao Á - Âu

Diễn đàn Hợp tác đầu tư công nghiệp Á - Âu nhằm thúc đẩy hợp tác đầu tư giữa các doanh nghiệp châu Âu, Trung Quốc với các doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao, các ngành công nghiệp chính yếu.

Sự kiện - 11/06/2025 19:10

34 tỉnh, thành dự kiến hoạt động từ 1/7/2025 có tên như thế nào?

34 tỉnh, thành dự kiến hoạt động từ 1/7/2025 có tên như thế nào?

Cả nước sẽ có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh gồm 6 thành phố trực thuộc Trung ương là Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng và Cần Thơ.

Sự kiện - 11/06/2025 14:07