Nhật, Hàn leo thang thương chiến và Đông Bắc Á một ngày đầy biến động
Triều Tiên thử tên lửa lần ba trong một tuần, Nhật - Hàn leo thang chiến tranh thương mại, Thủ tướng Nga thăm lãnh thổ tranh chấp với Nhật dồn dập diễn ra chỉ trong một ngày 2/8.
Chỉ trong một ngày, Đông Bắc Á chứng kiến căng thẳng nảy sinh hoặc leo thang ở gần như mọi ngóc ngách của khu vực chỉ có vài quốc gia này.
Trên bán đảo Triều Tiên, Bình Nhưỡng tiến hành vụ thử vũ khí dường như là tên lửa đạn đạo tầm ngắn, lần thứ ba trong chỉ hơn một tuần, trong lúc các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa đang bị ngưng trệ.
Hàn Quốc và Nhật Bản, hai nước có chung nỗi lo về mối đe dọa an ninh từ Triều Tiên, lại leo thang chiến tranh thương mại với việc Tokyo loại láng giềng ra khỏi danh sách các nước được hưởng ưu đãi nhập khẩu hàng Nhật - Seoul tới cuối ngày cũng đáp trả bằng biện pháp tương tự. Cùng lúc với những diễn biến này, thủ tướng Nga đến thăm một đảo trong nhóm 4 đảo Nam Kuril, lãnh thổ đang tranh chấp với Nhật, bất chấp sự phản đối của Tokyo.
8 ngày, 3 vụ thử tên lửa của Triều Tiên
Triều Tiên đã phóng "các vật thể bay không xác định" ra vùng biển phía đông nước này, tức biển Nhật Bản, ít nhất hai lần vào rạng sáng 2/8, theo Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hàn Quốc. Bình Nhưỡng sáng 3/8 xác nhận họ đã tiến hành vụ thử nghiệm hệ thống phóng rocket hàng loạt mới, tương tự vụ thử diễn ra ít ngày trước.
Kim Eun Han, người phát ngôn của Bộ Thống nhất Hàn Quốc, nói Seoul bày tỏ "hối tiếc sâu sắc" về các vụ phóng mà họ tin là có thể làm tổn hại nỗ lực hướng đến hòa bình trên bán đảo Triều Tiên, theo AP.
| Ông Kim Jong Un giám sát vụ thử vũ khí rạng sáng 2/8. Hình ảnh về vũ khí được làm mờ khi xuất hiện trên bản tin của KCNA sáng 3/8. Ảnh: KCNA. |
Trước đó, Triều Tiên đã bắn hai tên lửa đạn đạo tầm ngắn vào ngày 25/7 cũng như tiến hành vụ thử nghiệm vũ khí mà nước này nói là hệ thống phóng rocket hàng loạt mới hôm 31/7.
Theo hãng thông tấn KCNA của Bình Nhưỡng, nhà lãnh đạo Kim Jong Un đã giám sát vụ thử hôm 31/7 và nói vũ khí mới sẽ “gây ra sự khốn khổ không thể tránh được cho các lực lượng đang trở thành mục tiêu lớn của vũ khí này”.
Giới phân tích cho rằng các vụ thử liên tiếp có thể là chính sách "bên miệng hố chiến tranh" của Bình Nhưỡng nhằm gây sức ép với Seoul và Washington về các cuộc đàm phán hạt nhân đang giậm chân tại chỗ. Triều Tiên dường như cũng đang muốn khoét sâu những bất đồng giữa bộ ba Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc, chia rẽ liên minh này và tạo lợi thế cho Bình Nhưỡng trước khi bước vào đàm phán.
“Bình Nhưỡng đang tìm cách mở cánh cửa từ vết nứt trong bộ ba liên minh Mỹ, Nhật, Hàn”, Garren Mulloy, giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Daito Bunka, Nhật Bản, nhận xét. Ông cũng nói rằng điều này đặt ra câu hỏi về năng lực của Washington trong việc kiểm soát Đông Bắc Á.
Cho đến nay, Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn khẳng định ông không lo lắng về các động thái của Bình Nhưỡng. Song các vụ thử đã làm lu mờ sự lạc quan hình thành sau cuộc gặp chớp nhoáng giữa ông và nhà lãnh đạo Kim Jong Un tại biên giới liên Triều hôm 30/6. Hai bên đồng ý nối lại các cuộc đàm phán cấp làm việc vốn đình trệ từ tháng 2, nhưng đến nay chưa có cuộc gặp công khai nào.
Trong bối cảnh đó, Triều Tiên đã giảm tốc đáng kể hoạt động ngoại giao với Hàn Quốc, đồng thời yêu cầu Seoul quay lưng với Washington và tiến hành các dự án kinh tế chung vốn bị trì hoãn vì các lệnh trừng phạt của Mỹ.
Triều Tiên cũng tuyên bố Mỹ sẽ bị xem là vi phạm thỏa thuận giữa các nhà lãnh đạo nếu họ vẫn tiến hành tập trận theo kế hoạch với Hàn Quốc. Bình Nhưỡng cho biết họ sẽ chờ xem liệu cuộc tập trận tháng 8 có thực sự diễn ra để quyết định số phận của chính sách ngoại giao với Washington.
Nhật - Hàn leo thang chiến tranh thương mại
Tình thế dường như không mấy dễ chịu cho ông Trump khi hai đồng minh chủ chốt của Mỹ ở châu Á, Hàn Quốc và Nhật Bản, lại đang vướng vào cuộc chiến tranh thương mại đang leo thang liên tục. Hôm 2/8, cuộc chiến đã bị đẩy lên nấc mới khi Tokyo thông báo Hàn Quốc sẽ bị loại khỏi "danh sách trắng", bao gồm các nước được Nhật ưu tiên xuất khẩu hàng hóa.
Chính phủ Seoul có động thái trả đũa ngay sau đó, tuyên bố cũng sẽ loại Nhật khỏi “danh sách trắng” các đối tác thương mại được Seoul tin cậy. Theo Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In, quyết định của Nhật là “thiếu suy nghĩ” và “ích kỷ”, cảnh báo Tokyo về "hậu quả to lớn" nếu cố tình nhắm vào nền kinh tế Hàn Quốc.
| Ngoại trưởng Hàn Quốc Kang Kyung Wha và người đồng cấp Nhật Bản Taro Kono gặp nhau bên lề hội nghị của ASEAN ở Bangkok, Thái Lan, sau thông báo từ Tokyo. Ảnh: Reuters. |
Căng thẳng Nhật - Hàn bắt nguồn từ phán quyết của tòa án Hàn Quốc cuối năm ngoái yêu cầu công ty Nhật bồi thường cho các nạn nhân lao động cưỡng bức Hàn Quốc trong Thế chiến II.
Tokyo luôn cho rằng mọi đền bù thời chiến đã được dàn xếp trong hiệp định năm 1965 vốn giúp thiết lập quan hệ bang giao giữa hai bên, nhưng tòa án Hàn Quốc nói hiệp định này chưa tính đến sự đau đớn về tinh thần của nạn nhân.
Đầu tháng 7, Nhật Bản tuyên bố thắt chặt kiểm soát xuất khẩu ba loại nguyên liệu quan trọng cho ngành sản xuất điện thoại thông minh cũng như các lĩnh vực công nghệ khác ở Hàn Quốc. Tokyo cũng cáo buộc Hàn Quốc kiểm soát lỏng lẻo các nguyên liệu nhạy cảm này, cho rằng có thể chúng đã bị đưa đến Triều Tiên để sản xuất vũ khí hạt nhân, dù không cung cấp bất kỳ bằng chứng cụ thể.
Hàn Quốc phủ nhận và coi đây là đòn trả đũa nghiêm trọng của Tokyo đối với phán quyết về lao động cưỡng bức. Seoul đã cảnh báo sẽ xem xét lại hiệp định chia sẻ thông tin tình báo với Nhật, trong bối cảnh Triều Tiên liên tục thử tên lửa trở lại.
Sự chia rẽ giữa hai đồng minh Mỹ, dù chia sẻ nhiều lợi ích chung về an ninh quốc phòng nhưng vẫn luôn bất hòa vì những vấn đề quá khứ, là một trở ngại cho chính quyền Trump trong bối cảnh Mỹ đang cố gắng thống nhất quan điểm của Seoul và Tokyo trước một Triều Tiên khó lường và một Trung Quốc ngày càng quyết đoán.
Có những tín hiệu cho thấy hai láng giềng châu Á muốn làm dịu tình hình. AP dẫn lời các quan chức Mỹ cho biết trong cuộc gặp giữa các ngoại trưởng Mỹ, Nhật, Hàn bên lề hội nghị ASEAN tại Thái Lan hôm 2/8, Tokyo và Seoul đã cam kết duy trì sức ép với Bình Nhưỡng về phi hạt nhân hóa, bất chấp những bất đồng.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo được cho là đã đề nghị làm trung gian hòa giải giữa hai đồng minh, theo Ngoại trưởng Hàn Kang Kyung Wha. Dù vậy, cuộc gặp ba bên dường như vẫn rất "băng giá" và bà Kang thậm chí đã không bắt tay người đồng cấp Nhật Taro Kono.
Theo các chuyên gia, cuộc chiến dường như khó có thể kết thúc trong một sớm một chiều, khiến sự ổn định tại Đông Bắc Á phải đối mặt với những thách thức lớn.
Trong bối cảnh đó, chuyến thăm Kuril của Thủ tướng Nga Medvedev càng khắc họa rõ những mâu thuẫn tồn tại dai dẳng tại khu vực này, nơi chỉ có 5 nước nhưng có đến 2 mối quan hệ song phương mà các bên vẫn đang trong tình trạng chiến tranh, về mặt kỹ thuật.
Thủ tướng Nga thăm đảo tranh chấp với Nhật
Quần đảo Kuril theo cách gọi của Nga, hay "Chishima" trong tiếng Nhật, là một chuỗi đảo trải dài 1.300 km từ đảo Hokkaido của Nhật đến bán đảo Kamchatka của Nga. Sau khi phát xít Nhật bại trận vào năm 1945, Liên Xô chiếm đóng toàn bộ quần đảo Kuril từ phía Nhật. Tuy nhiên, Tokyo đến nay vẫn khẳng định chủ quyền ở 4 đảo cực nam của quần đảo này và gọi đây là "Lãnh thổ phương Bắc".
Chính vì tranh chấp này, đến nay Nhật Bản và Nga vẫn chưa thể ký hiệp ước hòa bình và do đó về lý thuyết, hai bên vẫn đang trong tình trạng chiến tranh, tương tự tình trạng giữa Triều Tiên và Hàn Quốc.
| Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev đến Iturup lần đầu vào tháng 8/2015. Ảnh: Reuters. |
Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev đã đến thăm đảo Iturup (Nhật gọi là Etorofu) thuộc nhóm đảo Nam Kuril hôm 2/8, bất chấp sự phản đối của Tokyo. Trong lúc việc đàm phán để giải quyết tranh chấp vẫn dậm chân, chuyến thăm này được cho là nhằm làm nổi bật sự kiểm soát của Moscow với nhóm đảo thông qua các nỗ lực phát triển kinh tế.
"Đây là đất đai của chúng ta, đây là khu vực thuộc Liên bang Nga, những hòn đảo này thuộc vùng Sakhalin", ông Medvedev nói với báo giới trên đảo Iturup, cho biết ông không quan tâm đến phản ứng của Nhật, theo hãng tin Tass.
Đây là chuyến đi thứ tư của ông Medvedev đến Nam Kuril, sau lần gần nhất là năm 2015. Tháng 11/2010, khi đang là tổng thống, ông Medvedev đã đến thăm Kunashir (hay Kunashiri), một đảo khác trong nhóm, trở thành nhà lãnh đạo Nga đầu tiên đặt chân tới nhóm đảo tranh chấp. Ông trở lại Kunashir vào tháng 7/2012 và đến Iturup lần đầu vào tháng 8/2015, theo Japan Times.
Mỗi chuyến thăm đều vấp phải sự phản đối chính thức từ Tokyo và quan hệ song phương trở nên đặc biệt căng thẳng sau khi ông nói với cư dân trên đảo Kunashir năm 2012 rằng Moscow sẽ không bao giờ trả lại các đảo cho Nhật.
Hôm 2/8, Bộ Ngoại giao Nhật phát đi thông cáo nói Tokyo hối tiếc sâu sắc về chuyến đi của thủ tướng Nga. Tuy nhiên, Moscow lại bác bỏ tuyên bố này như những lần trước đó.
Hồi tháng 11/2018, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe và Tổng thống Nga Putin đã đồng ý tăng cường đối thoại về hiệp ước hòa bình dựa trên tuyên bố chung năm 1956, trong đó đề cập đến việc trao lại hai đảo trong nhóm - Shikotan và Khabomai (hay Habomai) - cho Nhật. Tuy nhiên đến nay việc đàm phán vẫn chưa có thêm tiến triển.
(Theo Zing)
- Cùng chuyên mục
VNDirect sắp tăng vốn lên hơn 15.000 tỷ đồng
VNDirect sẽ phát hành tổng cộng 304,6 triệu cổ phiếu để tăng vốn lên 15.225 tỷ đồng. Trong đó, công ty chào bán 243,6 triệu cổ phiếu cho cổ đông giá 10.000 đồng/cp và 61 triệu đơn vị trả cổ tức.
Tài chính - 19/05/2024 11:20
Ngày mai (20/5), Quốc hội tiến hành bầu Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch nước
Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, ngày mai (20/5), Quốc hội khóa XV sẽ bắt đầu tiến hành quy trình bầu Chủ tịch Quốc hội và Chủ tịch nước.
Sự kiện - 19/05/2024 09:20
Noi gương Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, rèn đức, luyện tài, xây dựng đất nước hùng cường
Hôm nay, kỷ niệm 134 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh - Lãnh tụ thiên tài, Người thầy vĩ đại của cách mạng Việt Nam, Anh hùng giải phóng dân tộc, Nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam. Cuộc đời của Người là biểu tượng cao đẹp nhất về chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam.
Sự kiện - 19/05/2024 07:49
'Ván bài' của OCH và IDS Equity Holdings với Bánh Givral
Bánh Givral – công ty con của OCH đã vay VietinBank 1.500 tỷ đồng và huy động vốn tự có để mua 100% vốn Công ty TNHH Sản xuất Bình Hưng. Trước khi về tay Bánh Givral, Bình Hưng được OCH bán 99% vốn cho một số cá nhân, tăng vốn mạnh và có khoản đầu tư nắm 30% vốn IDS Equity Holdings.
Tài chính - 19/05/2024 07:00
Đà Nẵng sẽ đấu giá 33 khu đất lớn trong năm 2024
Trung tâm phát triển quỹ đất TP. Đà Nẵng đang quản lý 341 khu đất lớn và 20.504 lô đất phân lô. Trong năm 2024, thành phố phê duyệt danh mục đấu giá 33 khu đất lớn và 180 lô đất ở chia lô.
Đầu tư - 19/05/2024 07:00
Gỡ vướng pháp lý để khơi thông thị trường bất động sản nghỉ dưỡng
Để khơi thông dòng chảy bất động sản du lịch nghỉ dưỡng, theo các chuyên gia, trước hết cần tạo được hành lang pháp lý rõ ràng, việc "lấp đầy" các khoảng trong về pháp lý sẽ tạo đà cho bất động sản hồi sinh và có sức bật mạnh mẽ.
Đầu tư - 19/05/2024 07:00
Sơ phác Trường Thịnh Group
Trường Thịnh Group được biết đến là doanh nghiệp lớn, đã và đang góp mặt tại nhiều đại dự án trong lĩnh vực xây dựng, du lịch, nghỉ dưỡng… Hiện nay, nhà thầu này đang có mặt ở 2 gói thầu tại dự án cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ thuộc dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam
Tài chính - 19/05/2024 07:00
Apple chuẩn bị tung ra mẫu iPhone mỏng hơn vào năm 2025
Apple (AAPL.O) đang phát triển một phiên bản iPhone mỏng hơn có khả năng ra mắt vào năm 2025, tờ Information đưa tin vào hôm thứ Sáu, trích dẫn nguồn tin từ ba người có kiến thức về dự án, được Reuters dẫn lại.
Thị trường - 19/05/2024 06:40
TikTok xếp người sáng lập ByteDance vào số những ông trùm Trung Quốc ở Singapore
Trong khi vụ kiện của TikTok chống lại chính phủ Hoa Kỳ đang nổi đình đám, người sáng lập tỷ phú Trương Nhất Minh (Zhang Yiming) của ByteDance Ltd. lại đang sống ở Singapore và vẫn giữ quốc tịch Trung Quốc.
Phong cách - 19/05/2024 06:13
Trung ương giới thiệu ông Tô Lâm và ông Trần Thanh Mẫn để bầu làm Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chúc mừng việc Trung ương thống nhất rất cao giới thiệu ông Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an để Quốc hội bầu giữ chức Chủ tịch nước và ông Trần Thanh Mẫn, Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội để Quốc hội bầu giữ chức Chủ tịch Quốc hội.
Sự kiện - 18/05/2024 18:10
Giải chạy đêm Ho Chi Minh City Night Run Eximbank 2024 chính thức khai mạc
Chiều ngày 17/5/2024, tại Cung Văn hóa Lao động TPHCM, Lễ khai mạc Giải chạy đêm Ho Chi Minh City Night Run Eximbank 2024 đã chính thức diễn ra với sự tham gia đông đảo của các vận động viên (VĐV), du khách và người dân địa phương.
Doanh nghiệp - 18/05/2024 18:00
Quy định của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới
Thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vừa ký ban hành quy định số 144-QĐ/TW của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.
Sự kiện - 18/05/2024 16:14
Tổng Bí thư: Trung ương thống nhất cao phương án kiện toàn Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội
Theo Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Ban chấp hành Trung ương Đảng đã dân chủ thảo luận, kỹ lưỡng xem xét và thống nhất cao về phương án kiện toàn chức danh Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội để Đảng đoàn Quốc hội giới thiệu với Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp thứ 7, dự kiến khai mạc ngày 20/5/2024.
Sự kiện - 18/05/2024 16:04
Bế mạc Hội nghị lần thứ 9 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII
Sau gần 3 ngày làm việc khẩn trương, nghiêm túc, Hội nghị lần thứ 9 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã hoàn thành vượt mức toàn bộ nội dung, chương trình đề ra và bế mạc ngày 18/5. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì, phát biểu khai mạc, bế mạc hội nghị.
Sự kiện - 18/05/2024 13:22
'Lãi suất gói tín dụng nhà ở xã hội phải thấp hơn 3-5% so với vay thông thường'
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại lớn cùng doanh nghiệp, nghiên cứu, xây dựng, mở rộng gói tín dụng nhà ở xã hội, kéo dài thời gian vay từ 10-15 năm, lãi suất ưu đãi thấp hơn từ 3-5% so với vay thương mại thông thường.
Sự kiện - 18/05/2024 11:30
Cảng Chu Lai đưa vào vận hành hệ thống cẩu chuyên dụng
Đây là bước tiến mới về đầu tư nâng cấp thiết bị chuyên dụng trong chiến lược phát triển của cảng nhằm nâng cao năng lực xếp dỡ, gia tăng hiệu quả chuỗi dịch vụ logistics, đáp ứng nhu cầu trung chuyển hàng hóa không ngừng tăng qua khu vực cảng biển tại miền Trung.
Doanh nghiệp - 18/05/2024 10:21
