Khó thông quan, doanh nghiệp hải sản thiệt hại hàng tỷ đồng

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, một số doanh nghiệp (DN) nhập khẩu hải sản đã gửi đơn đến VASEP về việc nhiều container hải sản (chủ yếu là cá ngừ) nhập khẩu đang bị tắc tại cảng.

Các doanh nghiệp kêu cứu với VASEP gồm Havuco (Khánh Hòa), Bidifisco (Bình Định), Hải Nam (Bình Thuận), Amanda Foods (Đồng Nai), Highland Dragon (Bình Dương) và Everwin Industrial (TP.HCM).

Theo phản ánh, trong vòng 13 ngày sau khi Cục Thú y (thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) ra văn bản điều chỉnh kiểm dịch nguyên liệu thủy sản nhập khẩu từ tàu đánh bắt được đóng container tại cảng trung chuyển nước ngoài, gần 50 container hải sản của 6 doanh nghiệp này bị ách tắc tại cảng.

Theo tính toán của các doanh nghiệp, ngoài số tiền lưu công, lưu bãi lên tới hàng trăm triệu đồng, một số nhà máy đã ngưng hoạt động và cho công nhân nghỉ làm. Ngoài ra, khách hàng đòi phạt hợp đồng do giao hàng trễ, ảnh hưởng đến uy tín của DN với khách hàng nước ngoài,  thiệt hại về lãi suất ngân hàng, không đạt doanh số...

Bài liên quan

VASEP yêu cầu Mỹ xem xét lại việc áp thuế cao đối với cá tra Việt Nam

Ngoài số container đã và đang ách tại cảng, ước tính có gần 200 container đang trên đường về cảng trong tháng 11 và tháng 12/2018 tới.

Theo phản ánh của AMANDA FOODS, trước tình trạng ùn tắc hàng ở cảng và sản xuất ngưng trệ, công ty này đã báo ngay tình hình với khách hàng, đồng thời giảm XNK. Tính riêng tháng 11/2018, công ty đã giảm 25% so với kế hoạch sản xuất.

Riêng Công ty TNHH Hải Vương (HAVUCO) - công ty XK cá ngừ lớn nhất Việt Nam, mặc dù cố gắng thu mua cá ngừ ở khắp vùng biển trong nước nhưng sản lượng nguyên liệu không đủ cho sản xuất, XK. Do đó, trung bình mỗi tháng, công ty phải nhập 220 container cá ngừ. Tuy nhiên, trước tình hình này, công ty đang tính tới việc buộc phải hoãn 280 container cá ngừ, tương đương khoảng 7.000 tấn (đã ký hợp đồng cho đơn hàng tháng 12/2018).

Công ty EVERWIN INDUSTRIAL CO.,LTD phải NK tới 80% nguyên liệu cũng buộc phải từ chối NK 800 tấn hàng. BIDIFISCO phải NK trung bình 75 container/tháng, nhưng hiện nay cũng đã hoãn lại 18 container chuẩn bị nhập về.

Một số DN khác như: HIGHLAND DRAGON; HAI NAM Co.,Ltd khi thấy văn bản của Cục Thú y cũng đã ngưng ký hợp đồng nhập khẩu.

Nguyên nhân khiến hàng chục container hàng hải sản khó thông quan?

VASEP cho biết, nguyên nhân của việc container tại các cảng bị ách tắc và không thể thông quan là do văn bản được ký bởi Cục Thú y vào ngày 13/11. 

Trước đó, ngày 24/9/2018, Cục Thú y đã gửi Công văn số 2233/TY-TTr,PC tới các Chi cục Thú y vùng về việc kiểm dịch NK sản phẩm động vật thủy sản làm nguyên liệu gia công XK từ tàu đánh bắt nước ngoài. Sau khi nhận văn bản này, các Chi cục địa phương ngưng kiểm dịch các lô hàng "cá tàu" không có Giấy chứng nhận kiểm dịch.

Yêu cầu khó có thể thực hiện được trong thực tế này đã khiến rất nhiều container của một số DN bị ngưng kiểm dịch phải nằm lưu bãi tại Cảng trong thời gian gần 3 tuần. Theo tính toán sơ bộ số tiền thiệt hại của chỉ 3 DN hội viên VASEP phải trả cho phí lưu cont/lưu bãi trong thời gian này là gần 600 triệu đồng (gần 40 container), chưa kể chất lượng hàng hóa có rủi ro hư hỏng và bị phạt hợp đồng do chậm giao hàng.

Ngày 15/10/2018, Cục Thú y (Bộ NN&PTNT) đã có công văn gửi tới Chi cục Thú y các vùng đề nghị tạo điều kiện thuận lợi cho DN trong việc kiểm dịch nguyên liệu thủy sản NK từ tàu đánh bắt được đóng container tại các cảng trung chuyển nước ngoài.

Theo đó, toàn bộ container hàng thủy sản NK bị ách tại cảng do thiếu Giấy chứng nhận kiểm dịch/ATTP - HC từ cuối tháng 9/2018 được giải phóng. Với những lô hàng đã cập cảng hoặc đang trên đường về cảng không kịp bổ sung bản sao chụp có xác nhận của chủ hàng Vận tải đơn, Chi cục thú y cũng khẩn trương thực hiện kiểm dịch cho DN để được thông quan.

Tuy nhiên ngày 3/11/2018, Cục Thú y lại ra văn bản số 2581/TY-TTr,PC điều chỉnh, sửa đổi. Theo đó, bắt đầu hiệu lực ngay từ ngày ký (3/11/2018) các lô hàng cập cảng tiếp theo, "Chi cục tổng hợp báo cáo Cục Thú y để Cục báo cáo Bộ NNPTNT xem xét, quyết định".  Điều này đồng nghĩa với việc các lô hàng tương tự sẽ nằm cảng chờ Cục Thú y tổng hợp, báo cáo và xin ý kiến của Bộ NN&PTNT.

VASEP cho biết, đặc thù dòng hàng này bản chất là "cá tàu" (không có Giấy H/C trong hồ sơ yêu cầu) vẫn đang NK bình thường trong gần 10 năm qua.

Trước những phản ánh cấp bách của các doanh nghiệp, ngày 13/11, VASEP cho biết,  đã gửi công văn tới Bộ NN&PTNN kiến nghị giải quyết các vướng mắc trong kiểm dịch nguyên liệu thủy sản NK từ tàu đánh bắt vận chuyển bằng container về Việt Nam.

Thống nhất xem xét các lô hàng cá nhập khẩu từ tàu đánh bắt vận chuyển bằng container (container chỉ là phương tiện vận chuyển hàng hóa), không qua bất cứ công đoạn chế biến nào trên đất liền, với đặc thù 3 dạng sản phẩm và các hồ sơ đặc thù như trình bày trên kèm theo có bản chất chính là cá nhập khẩu trực tiếp từ tàu đánh bắt.

Chỉ đạo việc thống nhất xem xét các thông tin lô hàng trong hồ sơ kèm lô hàng (Packing list, Bill of lading....) để kiểm tra hơn là việc yêu cầu phía “xuất khẩu” dán nhãn lên container đối với các trường hợp cá đông lạnh dạng xô/xá xếp trong container nhập khẩu cho đến khi Bộ KH&CN ban hành Thông tư hướng dẫn Nghị định số 43/2017 về ghi nhãn.

Bài liên quan

VASEP kiến nghị gỡ vướng cho xuất khẩu cá ngừ

VASEP: Phản đối Hoa Kỳ áp thuế cao vô lý đối với cá tra từ Việt Nam

VASEP nói gì về thông tin tôm Minh Phú nhiều tháng bị từ chối nhập khẩu vào Mỹ vì kháng sinh cấm?

Xuất khẩu thủy sản có thể đạt gần 9 tỷ USD trong năm 2018