Ông Dương Tất Thắng cho biết, sau khi sự cố môi trường xảy ra, tỉnh Hà Tĩnh đã có sự chỉ đạo quyết liệt đối với các cơ quan chuyên môn trực thuộc và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, bộ, ban, ngành Trung ương để đưa ra các giải pháp và triển khai thực hiện các biện pháp có hiệu quả nhất nhằm sớm ổn định tình hình. 

Giám sát chặt chẽ Formosa

Ông có thể cho biết, sau thời gian gặp sự cố đến nay, công tác chuẩn bị để Formosa trở lại hoạt động đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh chuẩn bị thế nào?

Tỉnh đã chỉ đạo và thành lập Tổ công tác kiểm tra, giám sát hoạt động về xử lý môi trường, xả thải ra môi trường tại Dự án Formosa Hà Tĩnh hoạt động chuyên trách, có mặt thường xuyên tại Dự án. Tổ luôn phối hợp chặt chẽ với Tổ công tác của Bộ TN&MT cũng như các đơn vị Tư vấn độc lập. Định kỳ, tổ chức làm việc giữa các Tổ công tác, Tư vấn độc lập để đánh giá kết quả phối hợp, kết quả giám sát của các bên.

Thực hiện chỉ đạo của các cơ quan Trung ương, Hà Tĩnh đã chỉ đạo các cấp, các ngành phối hợp hướng dẫn, đôn đốc, giám sát Công ty Formosa triển khai thực hiện các cam kết về bảo vệ môi trường đối với Chính phủ Việt Nam như: Khắc phục 53 lỗi vi phạm; Lắp đặt trạm quan trắc nước thải tự động, liên tục kết nối, truyền dữ liệu về Sở TN&MT và Bộ TN&MT để theo dõi, giám sát; làm việc với Bộ TN&MT đề nghị xác định và thông báo các nội dung, hạng mục mà Công ty Formosa phải bổ sung, điều chỉnh để tiếp tục triển khai dự án, đồng thời chủ động làm việc cũng như phối hợp với Bộ TN&MT để kiểm tra, giám sát Công ty Formosa trong việc xử lý, khắc phục các vấn đề về môi trường theo nội dung Công ty đã cam kết; kiểm tra, giám sát tình hình sản xuất, tiến độ thi công các hạng mục công trình bảo vệ môi trường của Dự án, tiến độ, lộ trình, kế hoạch thực hiện các cam kết với Chính phủ Việt Nam về công tác đảm bảo môi trường...

Ngoài ra Bộ và Tỉnh yêu cầu Công ty Formosa bổ sung thêm hệ thống quan trắc, thông số quan trắc để theo dõi các chỉ số về môi trường cả trên bờ và dưới biển và bổ sung các hệ thống xử lý nâng cao tại các Trạm xử lý nước tuần hoàn dập cốc, hệ thống hồ sự cố kết hợp hồ sinh học, trạm xử lý nước thải công nghiệp, trạm xử lý nước thải sinh hóa...

Được biết, có 53 lỗi vi phạm Formosa cần khắc phục để trở lại hoạt động hiện như thế nào rồi thưa ông, còn lỗi nào chưa hoàn thành không?

Trong 53 lỗi vi phạm của Công ty Formosa theo kết luận của Bộ TN&MT chủ yếu là các lỗi về hành chính. Công ty Formosa đã khắc phục xong 52/53 lỗi; còn lại lỗi chuyển đổi phương pháp làm nguội cốc từ ướt sang khô sẽ hoàn thành vào tháng 6/2019 (theo cam kết). Hiện, Công ty Formosa đã khởi công xây dựng và lắp đặt thiết bị CDQ (phương pháp làm nguội cốc khô) do nhà thầu Neisui Nhật Bản làm tổng thầu dự kiến tháng 6/2019 hoàn thành, đồng thời bổ sung xây dựng thêm Trạm xử lý nước tuần hoàn dập cốc, đến nay đã xây mới 2 Trạm XLNT công suất 12.000 m3/ngày/trạm để phục vụ cho Tháp dập cốc.

Cả hệ thống chính trị vào cuộc xử lý sự cố

Sau sự cố môi trường, cả Hệ thống chính trị của Hà Tĩnh đã vào cuộc một cách mạnh mẽ, với vị trí là Phó chủ tịch UBND tỉnh trực tiếp phụ trách Formosa, ông có thể cho biết một số kết quả đã đạt được trong thời gian qua trong công tác chỉ đạo, giám sát, an dân?

Ngoài việc cụ thể hóa các nội dung của Trung ương, Tỉnh đã kịp thời triển khai một số chính sách hỗ trợ trực tiếp và gián tiếp khác như: Hỗ trợ kinh phí cải hoán, chuyển đổi nâng công suất tàu cá và đóng mới tàu đánh bắt xa bờ; Hỗ trợ 100% phí mua 2.847 thẻ bảo hiểm y tế; hỗ trợ 2 năm học phí cho học sinh vùng bị ảnh hưởng; hỗ trợ kinh phí lập 25 cửa hàng kinh doanh hải sản an toàn; hỗ trợ 50% chi phí tiền điện cho 35 cơ sở đông lạnh tạm trữ hải sản từ tháng 4 đến tháng 9/2016; hỗ trợ 100% lãi suất vay vốn ngân hàng cho các tổ chức vay vốn để mua muối cho diêm dân từ ngày 1/6/2016 đến 30/9/2016…

Tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các ngành triển khai nhanh chóng các chủ trương, chính sách của Trung ương; thành lập các hội đồng kiểm kê thiệt hại; đẩy nhanh tiến độ kiểm đếm, bồi thường hỗ trợ, chi trả cho các đối tượng thiệt hại; thành lập các tổ giám sát kiểm kê; chỉ đạo lực lượng công an và đề nghị ngành kiểm sát, Mặt trận Tổ quốc tham gia kiểm tra, giám sát...

Đến nay, công tác kê khai, áp giá bồi thường thiệt hại đã cơ bản hoàn thành, đang thực hiện công tác chi trả. Hoạt động nuôi trồng thủy sản đã tiến hành bình thường (95%); số tàu khai thác ven bờ và tàu đánh bắt xa bờ hoạt động hơn 90%; sản lượng hải sản khai thác được thu mua và tiêu thụ ổn định.

Tỉnh đã chỉ đạo các cấp, các ngành thực hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyền cho nhân dân cũng như triển khai nhiều biện pháp chủ động nắm bắt tình hình để xử lý kịp thời các sự việc; tổ chức công khai các thông số giám sát, quan trắc môi trường tại Dự án trên các phương tiện truyền thông.

Hệ thống chính trị các cấp chủ động nắm chắc tình hình, triển khai đồng bộ các mặt công tác, kịp thời định hướng để cán bộ, đảng viên và nhân dân tích cực đấu tranh có hiệu quả với âm mưu kích động nhân dân của các thế lực lực phản động.

Các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị, xã hội… thường xuyên chia sẻ, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, từ đó, giúp đỡ người dân nhận thức đúng, hành động đúng, không để các thế lực thù địch lợi dụng, lôi kéo vào các hành động chống đối, vi phạm pháp luật… đồng thời thông qua đó nắm bắt bổ sung các trường hợp bị thiệt hại nhưng còn thiếu sót chưa kê khai trong thời kỳ đầu. Đến nay tình hình an ninh trật tự trên địa bàn đã ổn định, nhân dân đã hiểu và thực hiện tốt các chủ trương, chính sách, an tâm sản xuất, khai thác, kinh doanh.

Việc Formosa hoạt động trở lại có ý nghĩa quan trọng với  Hà Tĩnh, ông có thể cho biết Tỉnh có biện pháp gì để hỗ trợ Formosa hoạt động ổn định, bền vững, qua đó đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội của Hà Tĩnh?

Theo quy hoạch chung KKT Vũng Áng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thì KKT Vũng Áng sẽ là trung tâm công nghiệp luyện thép, nhiệt điện và cảng biển nước sâu của khu vực và của cả nước. Thực hiện chính sách thu hút đầu tư, phát triển KKT Vũng Áng như định hướng, được sự ủng hộ của Trung ương và sự nỗ lực kêu gọi đầu tư của Tỉnh, Công ty Formosa đã đầu tư dự án Khu liên hợp Gang thép và cảng Sơn Dương với 3 hạng mục chính là Nhà máy luyện thép (giai đoạn 1 là 7,1 triệu tấn/năm), cảng biển nước sâu (công suất giai đoạn 1 là 32 triệu tấn/năm) và nhà máy nhiệt điện (công suất giai đoạn 1 là 650 MW).

Như vậy đây là một trong những dự án trọng điểm của tỉnh và của quốc gia. Khi đi vào hoạt động với sản phẩm chủ lực là các loại thép phục vụ cơ khí chế tạo, Dự án của Công ty Formosa sẽ kéo theo nhiều dự án phụ trợ, dự án cung cấp nguồn nguyên liệu đầu vào dự án chế tạo sau thép vào đầu tư, tạo nhiều công ăn việc làm (khi đi vào hoạt động riêng Công ty Formosa sẽ tạo việc làm cho hơn 10 nghìn lao động trực tiếp và hàng nghìn lao động gián tiếp) và đóng góp nguồn thu lớn cho Tỉnh.

Do vậy, việc Dự án đi vào hoạt động hết sức có ý nghĩa với Tỉnh Hà Tĩnh cũng như khu vực và Tỉnh xác định sẽ tiếp tục đồng hành hỗ trợ Công ty Formosa trong việc đưa nhà máy đi vào vận hành thử và vận hành chính thức.

Không chỉ đối với riêng dự án của Công ty Formosa mà đối với tất cả các dự án, bên cạnh việc giám sát chặt chẽ các hoạt động nhất là việc đảm bảo môi trường, Tỉnh sẽ thực hiện và chỉ đạo các ngành thực hiện việc hướng dẫn, giải quyết nhanh chóng các thủ tục cần thiết; đảm bảo công tác an ninh trật tự để nhà đầu tư an tâm sản xuất, kinh doanh; hỗ trợ các mặt về công tác pháp lý để nhà đầu tư tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật Việt Nam; tạo mọi điều kiện để cho các nhà đầu tư thực hiện đầu tư cũng như sản xuất kinh doanh thuận lợi.

5 kiến nghị với Trung ương để Formosa hoạt động an toàn

Ở góc độ địa phương, ông có kiến nghị gì với Chính phủ, Thủ tương Chính phủ, các Bộ ban ngành Trung ương để Formosa hoạt động hiệu quả, bảo vệ môi trường?

Cho đến thời điểm hiện nay, Dự án của Công ty Formosa đang là dự án FDI lớn nhất, có quy trình sản xuất phức tạp, sử dụng công nghệ cao và nằm ở vị trí chiến lược. Từ trước tới nay, Dự án đã được sự quan tâm, hỗ trợ của các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương nên đã triển khai khá thuận lợi.

Tuy nhiên, nhìn từ sự cố môi trường vừa qua, chúng ta nhận thấy năng lực quản lý (con người, trang thiết bị) của địa phương đối với các dự án lớn như dự án của Công ty Formosa còn có hạn chế, chưa theo kịp về mặt chuyên môn.

Do vậy, trong thời gian tới, đề nghị Chính phủ, các cấp, các ngành Trung ương:

1. Quan tâm hỗ trợ và đồng hành hướng dẫn địa phương trong công tác quản lý mọi mặt hoạt động của dự án; chỉ đạo các cấp, các ngành phối hợp đồng bộ và kết nối chặt chẽ trong kiểm tra, giám sát hoạt động sản xuất kinh doanh, công tác xử lý môi trường; các nhà khoa học, các đơn vị tư vấn độc lập cùng tham gia công tác theo dõi, giám sát  các hoạt động xử lý môi trường của Dự án để đảm bảo sản xuất kinh doanh hiệu quả và an toàn về mọi mặt;

2. Nghiên cứu và sớm triển khai xây dựng hệ thống quan trắc môi trường ven biển;

3. Đảm bảo tốt công an ninh trật tự và tạo điều kiện để Công ty Formosa khắc phục các vi phạm để sớm đi vào hoạt động sản xuất.

4. Nghiên cứu khả năng đáp ứng của KKT Vũng Áng trong việc tiếp nhận mới hoặc mở rộng hoặc đầu tư chiều sâu các ngành công nghiệp như luyện thép, nhiệt điện, cảng biển để điều chỉnh hoặc hướng dẫn địa phương thực hiện đảm bảo phát triển biền vững.

5. Tiếp tục giúp đỡ, hỗ trợ Tỉnh đầu tư xây dựng hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật cũng như hạ tầng xã hội của KKT Vũng Áng đáp ứng yêu cầu phát triển của KKT và của nhà đầu tư.

Xin cảm ơn ông!

Bài liên quan

Hà Tĩnh: Formosa vận hành lò cao, sắt Thạch Khê “nhăm nhe” khai thác

Cần sớm hoàn thành bồi thường sự cố Formosa

Liên quan sự cố Formosa: Xem xét cho ông Võ Kim Cự thôi đại biểu Quốc hội

Formosa sắp vận hành thử lò cao số 1, đã khắc phục cơ bản 52/53 lỗi vi phạm