Dấu ấn Tủ sách tiếng Việt dành cho người Việt Nam ở nước ngoài

Giải Nhì toàn quốc về thông tin đối ngoại

Cuối năm 2024, tác phẩm Tủ sách tiếng Việt (dành cho người Việt Nam ở nước ngoài) của Uỷ ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (Bộ Ngoại giao) và Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (Bộ Giáo dục và đào tạo) đã đạt giải Nhì - Hạng mục Sáng kiến sản phẩm có giá trị thông tin đối ngoại của Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại lần thứ X.

Nhằm hưởng ứng Đề án "Ngày Tôn vinh Tiếng Việt" của Chính phủ và lan toả mạnh mẽ tình yêu tiếng Việt trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài, Uỷ ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (UBNN về NVNONN) và Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN) đã xây dựng Tủ sách Tiếng Việt dành cho người Việt Nam sinh sống ở nước ngoài.

Thông qua tủ sách, các thế hệ người Việt ở nước ngoài có thể dễ dàng tiếp cận với văn hoá dân tộc, củng cố tình yêu quê hương, đất nước; thúc đẩy các hoạt động giao lưu văn hoá, tăng cường kết nối giữa người Việt Nam trong nước và cộng đồng NVNONN. Việc xây dựng một tủ sách với các cuốn sách dùng ngôn ngữ Việt, có nội dung về thiên nhiên, văn hoá và con người Việt Nam, … sẽ tạo môi trường tốt cho trẻ em người Việt nói riêng và những người Việt Nam ở nước ngoài nói chung được rèn luyện, trau dồi tiếng mẹ đẻ.

Tủ sách tiếng Việt nhận được sự quan tâm của Chính quyền sở tại các nước, được ủng hộ cho việc mở rộng quy mô và số lượng các tủ sách. Chính quyền nhiều quốc gia cũng đã có những chính sách tạo điều kiện thuận lợi để có một môi trường văn hoá và đọc sách thân thiện cho cộng đồng người Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ – cũng chính là cầu nối thúc đẩy sự gắn kết giữa Việt Nam và các quốc gia trên thế giới.

Ông Nông Khắc Duy, Hội viên Hội Sinh viên tại Hungary, là thế hệ trẻ người Việt sống ở nước ngoài, cho hay rất mong muốn có thêm hiểu biết về tiếng Việt và văn hoá dân tộc. Tủ sách tiếng Việt với nhiều cuốn sách hay, đã đem đến cho chúng tôi rất nhiều giá trị, góp phần làm tăng tình yêu quê hương và tự hào dân tộc trong cộng đồng người Việt.

Ông Phạm Vĩnh Thái, Tổng biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, cho biết, năm 2023 là năm đầu tiên NXBGDVN phối hợp cùng với UBNN về NVNONN xây dựng mô hình Tủ sách tiếng Việt phục vụ cộng đồng và gửi tặng các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài tại một số quốc gia và vùng lãnh thổ.

Tủ sách tiếng Việt dành cho người mới học tiếng Việt (là người Việt, gốc Việt thế hệ thứ 2,3,4 ở nước ngoài, trẻ em các gia đình đa văn hóa có yếu tố người Việt…); người dạy tiếng Việt và những người nghiên cứu tiếng Việt trong cộng đồng.

Ông Phạm Vĩnh Thái thông tin thêm, các Tủ sách tiếng Việt được trao tặng là sự kết hợp của nhiều thể loại sách, tài liệu nhằm đáp ứng đa dạng nhu cầu của bà con người Việt Nam ở nước ngoài.

NXBGDVN cùng với UBNNVNVNONN tiến hành khảo sát nhu cầu tại một số địa bàn mẫu, xây dựng danh mục tủ sách cơ bản. Sau đó, tuỳ vào từng địa bàn cụ thể, điều chỉnh danh mục tủ sách cho phù hợp (với xu hướng tăng về số lượng sách và đầu sách) cũng như hướng dẫn quy trình vận hành tủ sách linh hoạt và hiệu quả.

"Thông qua tủ sách, các thế hệ người Việt ở nước ngoài có thể dễ dàng tiếp cận được với văn hoá dân tộc, củng cố tình yêu quê hương, đất nước; thúc đẩy các hoạt động giao lưu văn hoá, tăng cường kết nối giữa người Việt Nam trong nước và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; đặc biệt là góp phần gìn giữ ngôn ngữ mẹ đẻ - tiếng Việt", ông Phạm Thái nhấn mạnh.

Hành trình để lại dấu ấn của Tủ sách tiếng Việt

Từ năm 2022, UBNN về NVNONN kết hợp cùng NXBGDVN đã lên phương án xây dựng Tủ sách Tiếng Việt cho cộng đồng người Việt ở nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ và đang trên lộ trình hiện thực hoá các tủ sách này.

NXBGDVN cùng UBNN về NVNONN đã tham gia các hội thảo, diễn đàn về dạy và học tiếng Việt ở các cộng đồng trên thế giới để khảo sát, nắm bắt nhu cầu học tiếng Việt, xây dựng cơ sở để triển khai sáng kiến Tủ sách tiếng Việt. Và triển khai thực hiện mô hình Tủ sách tiếng Việt phục vụ cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài qua ba giai đoạn gồm: giai đoạn thử nghiệm, giai đoạn lập mẫu và giai đoạn triển khai đại trà.

Trong thời gian qua, NXBGDNV đã triển khai nhiều hoạt động như: chủ động tổ chức biên soạn tài liệu dạy tiếng Việt cho NVNONN; phối hợp cùng Ban truyền hình đối ngoại (VTV4) – Đài truyền hình Việt Nam sản xuất chương trình truyền hình dạy tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam ở nước ngoài; phối hợp tập huấn, hỗ trợ giáo viên và cung ứng tài liệu dạy tiếng Việt đến với cộng đồng ở nhiều nơi trên thế giới; phối hợp với UBNNVNVNONN xây dựng sáng kiến Tủ sách tiếng Việt phục vụ cộng đồng; đã triển khai ở một số quốc gia và vùng lãnh thổ.

Từ 2023 đến nay, NXBGDVN đẩy mạnh triển khai sáng kiến Tủ sách tiếng Việt phục vụ cộng đồng và gửi tặng các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài tại một số quốc gia và vùng lãnh thổ có đông cộng đồng người Việt Nam tại Fukuoka (Nhật Bản), Budapest (Hungary), Đài Loan (Trung Quốc), Paris (Pháp), Praha và Brno (Séc). Các Tủ sách tiếng Việt được trao tặng là sự kết hợp của nhiều thể loại sách, tài liệu nhằm đáp ứng đa dạng nhu cầu của bà con NVNONN.

Thông thường, các đầu sách trong Tủ sách tiếng Việt gồm nhiều thể loại: tài liệu dạy và học tiếng Việt; truyện tranh cho trẻ em (những câu chuyện phát triển trí tuệ, truyền cảm hứng; truyện khoa học thường thức,…); tài liệu tham khảo, bổ trợ nâng cao (gồm các sách tham khảo giúp nâng cao khả năng đọc hiểu tiếng Việt, đưa người đọc đến với kho tàng văn học dân gian, văn học đương đại của Việt Nam); sổ tay, từ điển tra cứu, tài liệu chuyên khảo về tiếng Việt dành cho những người dạy và nghiên cứu tiếng Việt;…

Ngoài ra, Tủ sách tiếng Việt cũng sẽ được cập nhật, bổ sung liên tục các ấn phẩm, tài liệu mới nhất nhằm đáp ứng nhu cầu học tập, tìm hiểu về Việt Nam ngày càng đa dạng của bà con.

Trong gần 70 năm hình thành và phát triển, NXBGDVN luôn chú trọng và duy trì những chương trình mang tính cộng đồng, nhằm đem lại những lợi ích thiết thực cho xã hội. Các sản phẩm của NXBGDVN đã gắn bó với biết bao thế hệ học sinh; vượt qua bao khó khăn, vất vả để trở thành người bạn đồng hành với học sinh, giáo viên và bạn đọc mọi vùng miền của Tổ quốc.

Bên cạnh sách giáo khoa, NXBGDVN đã và đang biên soạn, xuất bản nhiều tác phẩm phục vụ việc tìm hiểu về văn hoá, địa lí, lịch sử truyền thống … của Việt Nam cũng như phục vụ việc học tập, nghiên cứu, giảng dạy tiếng Việt cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN).

Đồng thời, chủ động triển khai nhiều hoạt động tập huấn, hỗ trợ nghiệp vụ, hỗ trợ sách và thiết bị dạy học cho các học sinh Việt Nam và các cơ sở giáo dục dạy tiếng Việt ở nước ngoài.

NXBGDVN cũng đã xây dựng nền tảng sách điện tử và hướng dẫn sử dụng nền tảng đến đông đảo bà con, hỗ trợ cho cộng đồng NVNONN có thể miễn phí truy cập vào hệ thống sách giáo khoa theo chương trình Giáo dục phổ thông của Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam cũng như chương trình dạy tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam ở nước ngoài trên truyền hình.