Làm báo thời công nghệ

Nhà thơ, Nhà báo LÊ CẢNH NHẠC (Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội)
07:00 21/06/2021

Tháng 3 năm 2010, đến thăm tòa soạn The New York Times (The Times), tờ báo danh tiếng nhất trong lịch sự Hoa Kỳ, thành lập năm 1851, với số lượng phát hành hàng triệu bản mỗi ngày, tôi ngạc nhiên khi nghe tin khoảng dăm năm nữa báo này có thể sẽ ngừng xuất bản báo giấy.

Báo này đang đối diện với tình trạng sụt giảm doanh thu liên tục nhiều năm. Các chi phí, nhân lực được cắt giảm. Chiến lược số hóa gấp rút được triển khai, mở ra hướng phát triển mới. Và sau này, tôi đã chứng kiến cú lội ngược dòng ngoạn mục, giúp tờ báo này lấy lại vị thế của mình.

Bắt đầu một thời kỳ mới của ngành báo chí với câu hỏi nóng bỏng: Khi công nghệ thay đổi, các thiết bị điện tử lên ngôi, những tờ báo giấy sẽ chuyển mình như thế nào để sống sót và tiếp tục phát triển. The New York Times thực sự xứng đáng là người dẫn đường khi tiên phong chuyển đổi số bằng kho tàng nội dung không giới hạn của họ.

Ngay sau đó, họ đã tận dụng triệt để sức mạnh lan truyền của các nền tảng mạng xã hội phổ biến. Họ chọn Facebook, Facebook Live và Snapchat làm kênh giao tiếp với độc giả bằng các định dạng content hiện đại là VR (trải nghiệm thực tế ảo) và video 360 độ. Song song với đó là sự phát triển của phiên bản di động và đẩy mạnh các ứng dụng Cooking, Crossword, tạo sản phẩm độc lập với nội dung của tờ báo, hoạt động trên nền tảng web lẫn tích hợp trong phiên bản di động của ứng dụng The New York Times…

bao-chi

Trở về Việt Nam, tôi thực sự lo lắng cho tương lai của tờ báo Gia đình và Xã hội mà mình phụ trách và tập trung nguồn lực để phát triển báo điện tử. Ngày đó, mới có vài ba báo điện tử có sức lan tỏa trong thị trường báo chí như VnExpress, Dân trí, VietNamNet. Còn trang thông tin điện tử của một số tờ báo có tên tuổi, lượng phát hành lớn thì vẫn còn rất nghèo nàn. Thậm chí nhiều báo chưa có trang thông tin điện tử.

Trước khi về báo Gia đình và Xã hội, tôi làm Tổng biên tập tạp chí Gia đình và Trẻ em. Từ 2005, tôi đã xây dựng trang thông tin điện tử Giadinh.net.vn và triển khai phiên bản thử nghiệm. Đầu năm 2007, tôi nhận quyết định làm Tổng biên tập Gia đình và Xã hội.

Trang thông tin điện tử Giadinh.net.vn mới định hình, đi vào hoạt động được gần 2 năm, nếu không có điều kiện đầu tư và tổ chức tốt đội ngũ làm báo điện tử thì sẽ không phát triển được, gây tốn kém kinh phí cho tờ tạp chí với lực lượng rất mỏng. Tôi báo cáo lãnh đạo, xin đưa toàn bộ trang thông tin điện tử Giadinh.net.vn cùng đội ngũ cán bộ, biên tập viên về và thành lập phòng Báo điện tử của báo Gia đình và Xã hội.

Báo Gia đình và Xã hội là một trong số các báo sớm có trang thông tin điện tử. Nhờ có cách tiếp cận riêng nên Giadinh.net đã sớm chiếm lĩnh bạn đọc, có số lượng bạn đọc đứng tốp đầu các trang thông tin điện tử thời bấy giờ, đặc biệt là về đề tài gia đình.

Tôi nhận thấy đội ngũ cán bộ phóng viên của báo Gia đình và Xã hội trẻ trung, năng động, yêu nghề, cần kích hoạt động lực sáng tạo và quy tụ sức mạnh tổng hợp của toàn tòa soạn để phát triển báo điện tử. Với tiềm năng đó báo điện tử Giadinh.net sẽ là tờ báo mạng đầy tiềm năng, có thể làm nên chuyện.

Ngoài việc phát triển các ấn phẩm chuyên san, chuyên đề, nâng cao chất lượng các số báo ra thường kỳ, tôi chủ trương đẩy mạnh phát triển báo điện tử Giadinh.net. Việc đầu tiên là triển khai tòa soạn hội tụ. Phân công một Phó Tổng biên tập trực tiếp phụ trách báo điện tử. Tất cả phóng viên đều tác nghiệp song hành báo in và báo điện tử với cơ chế giao định mức cụ thể, chi tiết.

Thu nhập có giới hạn tối thiểu nhưng không có giới hạn tối đa, tùy thuộc vào năng lực và kết quả làm việc của từng người vì mọi kết quả đều có thể định lượng, đong đếm được, căn cứ vào số lượng bạn đọc và mức độ hoàn thành các định mức theo quy ước tập thể về cách tính đã được toàn tòa soạn thông qua. Báo vươn lên tự chủ một trăm phần trăm kinh phí hoạt động. Đời sống cán bộ phóng viên ổn định và ngày càng được nâng cao. Uy tín của báo in và báo điện tử được khẳng định.

Đến nay, mặc dù tôi rời nhiệm sở đã gần 3 năm nhưng báo điện tử Giadinh.net vẫn liên tục phát triển. Thế hệ lãnh đạo báo nối tiếp đã kế thừa và phát huy rất tốt thế mạnh của báo điện tử, mang về doanh thu gấp nhiều lần so với các ấn phẩm báo giấy và là cơ sở nền tảng để duy trì ổn định và phát triển tờ báo Sức khỏe và Đời sống trong điều kiện sát nhập hai tờ báo.

Ông Arthur Sulzberger Chủ tịch của The New York Times đã có lần cho biết, một ngày nào đó có thể sẽ chấm dứt hoạt động của báo in. Ông Eric Jackson, Giám đốc điều hành Genesys Telecommunications Laboratories từ năm 2012 đã chỉ ra rằng: “The New York Times là tờ báo lớn và được biết tới nhiều nhất trên thế giới nhưng doanh thu quảng cáo sụt giảm liên tục… Với xu thế hiện tại khó có thể tiếp tục duy trì đến sau năm 2015. Một tờ báo lớn như The New York Times mà khó tồn tại như vậy thì ngành công nghiệp báo giấy của Mỹ cũng sẽ rất khó khăn”.

Thế nhưng, các bí kíp chuyển đổi số đã giúp tờ báo này chế ngự tình huống, mang về nguồn doanh thu chưa có đối thủ với 800 triệu USD vào cuối năm 2020. Doanh thu từ theo dõi thuê bao (subscription) trên nền tảng số của báo này đã tăng 40% qua mỗi năm.

Mặc dù quảng cáo in ấn trên The New York Times trung bình giảm khoảng 18% mỗi năm nhưng được bù đắp bởi sự tăng lên của các thuê bao theo dõi và các mẫu quảng cáo điện tử - thứ giúp tăng doanh thu và lợi nhuận cho họ qua từng năm. Mark Thompson, CEO của The New York Times đã nói rằng: “Những kết quả này cho thấy sức mạnh và tiềm lực tương lai của các chiến lược kỹ thuật số, hứa hẹn đưa đến cho The Times doanh thu đáng kể.”

Nhiều chuyên gia trên toàn cầu đã cảnh báo về “cái chết của báo in”. Điều này chắc chắn chưa xảy ra ngay. Bởi vẫn còn một bộ phận rất lớn độc giả đã quen, đã tin và đã yêu với mùi giấy mực của báo giấy. Tuy nhiên khó khăn với báo giấy trước một xu hướng điện tử hóa là điều đến giờ ai cũng phải thừa nhận. Để tiếp tục tồn tại và phát triển, các báo cần phải tự làm mới mình, nâng cao chất lượng, phát triển theo những thế mạnh riêng. Đó là những yêu cầu thiết yếu mà mỗi tờ báo cần vươn tới.

Làm báo trong kỷ nguyên công nghệ đặt ra nhiều thách thức mới nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội phát triển chưa từng có trong lĩnh vực báo chí. Chúng ta đã chứng kiến thành công của những gã khổng lồ trong làng công nghệ như Facebook hay Google.

Vậy còn những tờ báo nào đang lúng túng, thậm chí chưa đưa công nghệ vào mô hình kinh doanh của mình, cần sớm có chiến lược thay đổi để thích nghi và phát triển. Đứng ngoài công nghệ là nguy cơ tiềm ẩn, báo trước cho giai đoạn tự hủy diệt của bất kỳ tờ báo nào.

  • Cùng chuyên mục
Ông Mai Tiến Dũng, Dương Văn Thái bị khai trừ Đảng

Ông Mai Tiến Dũng, Dương Văn Thái bị khai trừ Đảng

Ban Chấp hành Trung ương Đảng khai trừ ra khỏi Đảng đối với ông Dương Văn Thái, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang và ông Mai Tiến Dũng, cựu Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ. Đồng thời, cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với ông Lê Thanh Hải, cựu Bí thư TP.HCM.

Sự kiện - 16/05/2024 19:04

Trung ương bầu bổ sung 4 Ủy viên Bộ Chính trị, giới thiệu nhân sự Chủ tịch Quốc hội

Trung ương bầu bổ sung 4 Ủy viên Bộ Chính trị, giới thiệu nhân sự Chủ tịch Quốc hội

Ông Lê Minh Hưng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương; ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; bà Bùi Thị Minh Hoài, Trưởng Ban Dân vận Trung ương và ông Đỗ Văn Chiến, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được bầu bổ sung vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.

Sự kiện - 16/05/2024 18:49

Đại tướng Lương Cường giữ chức vụ Thường trực Ban Bí thư

Đại tướng Lương Cường giữ chức vụ Thường trực Ban Bí thư

Bộ Chính trị báo cáo Ban Chấp hành Trung ương Đảng về việc quyết định phân công Đại tướng Lương Cường, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam tham gia Ban Bí thư và giữ chức vụ Thường trực Ban Bí thư.

Sự kiện - 16/05/2024 18:30

Trung ương đồng ý cho bà Trương Thị Mai thôi giữ chức các chức vụ

Trung ương đồng ý cho bà Trương Thị Mai thôi giữ chức các chức vụ

Trong thời gian giữ cương vị Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương, bà Trương Thị Mai đã có một số vi phạm, khuyết điểm. Nhận thức rõ trách nhiệm trước Đảng và Nhân dân, bà Mai đã có đơn xin thôi giữ các chức vụ được phân công và nghỉ công tác.

Sự kiện - 16/05/2024 18:16

SLINK – Sản phẩm kết tinh từ sự thấu hiểu khách hàng và sáng tạo của con người SHB

SLINK – Sản phẩm kết tinh từ sự thấu hiểu khách hàng và sáng tạo của con người SHB

SLINK là sản phẩm từ ý tưởng sáng tạo, đổi mới của cán bộ nhân viên SHB qua thời gian lắng nghe khách hàng. Trong môi trường văn hóa thúc đẩy đổi mới, sáng tạo với Chiến lược Chuyển đổi mạnh mẽ và toàn diện, ngân hàng và con người SHB đã tạo nên các giải pháp dịch vụ thiết thực mang tới khách hàng.

Doanh nghiệp - 16/05/2024 16:12

Thủy điện Nước Trong - Quảng Ngãi đang làm ăn ra sao?

Thủy điện Nước Trong - Quảng Ngãi đang làm ăn ra sao?

Trong năm 2024, CTCP Thủy điện Nước Trong đặt kế hoạch doanh thu khá khiêm tốn với chỉ 90,9 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế chỉ khoảng 37,5 tỷ đồng, giảm sâu so với kết quả đạt được trong năm 2023.

Tài chính - 16/05/2024 16:03

Midland không đủ năng lực, kinh nghiệm làm khu dân cư hơn 1.500 tỷ đồng ở Lạng Sơn

Midland không đủ năng lực, kinh nghiệm làm khu dân cư hơn 1.500 tỷ đồng ở Lạng Sơn

CTCP Dịch vụ và Đầu tư Bất động sản Midland là nhà đầu tư duy nhất đăng ký thực hiện dự án Khu dân cư Hồ Sơn 3 có tổng mức đầu tư hơn 1.545 tỷ đồng ở Lạng Sơn nhưng nhà thầu này đã không đáp ứng được các yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm do Lạng Sơn đưa ra.

Bất động sản - 16/05/2024 15:45

‘Biến lớn’ tại DRH Holdings: Đơn vị kiểm toán bất ngờ ngưng hợp tác

‘Biến lớn’ tại DRH Holdings: Đơn vị kiểm toán bất ngờ ngưng hợp tác

DRH Holdings chậm nộp BCTC kiểm toán 2023 và BCTN do cần thống nhất với đối tác về phương án tái cấu trúc để cung cấp cho kiểm toán xem xét, đánh giá khả năng hoạt động liên tục. Song, đến ngày 14/5, đơn vị kiểm toán bất ngờ thông báo ngưng hợp tác.

Tài chính - 16/05/2024 14:59

Khai mạc Hội nghị lần thứ chín Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII

Khai mạc Hội nghị lần thứ chín Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII

Tổng Bí thư đề nghị Trung ương quan tâm thảo luận cụ thể về Tờ trình và dự thảo Chỉ thị, làm rõ mục đích, yêu cầu, nội dung đại hội đảng bộ các cấp và công tác chuẩn bị nhân sự và bầu cử cấp ủy.

Sự kiện - 16/05/2024 14:01

Jeff Bezos tiết lộ bí quyết thành công của Amazon 25 năm trước: 'Nhân viên cần khiếp sợ khách hàng'

Jeff Bezos tiết lộ bí quyết thành công của Amazon 25 năm trước: 'Nhân viên cần khiếp sợ khách hàng'

Quay trở lại những năm 90 của thế kỷ trước, tỷ phú Jeff Bezos đã lập kỷ lục khi hy vọng nhân viên của mình sẽ thức dậy với nỗi khiếp sợ ở trên giường, đổ mồ hôi vì kinh hãi. Điều này trên thực tế mang lại một lợi ích lớn hơn: Đó là sự tôn trọng tới khách hàng, tạp chí Fortune viết.

Phong cách - 16/05/2024 13:22

Việt Nam lọt Top 20 thị trường có lượng người tiêu dùng lớn nhất thế giới

Việt Nam lọt Top 20 thị trường có lượng người tiêu dùng lớn nhất thế giới

Theo Savills, đến năm 2030, 9/20 thị trường quy mô người tiêu dùng lớn nhất thế giới sẽ nằm tại Châu Á - Thái Bình Dương, gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Nhật Bản, Pakistan, Bangladesh, Việt Nam, Thái Lan và Philippines. Điều này thể hiện sức ảnh hưởng của người tiêu dùng châu Á trong việc định hình thị trường bán lẻ toàn cầu.

Thị trường - 16/05/2024 12:48

NHNN dự kiến cho kéo dài thời gian giãn nợ, hoãn nợ đến hết năm 2024

NHNN dự kiến cho kéo dài thời gian giãn nợ, hoãn nợ đến hết năm 2024

NHNN vừa công bố dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 02 quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn đến hết năm 2024 thay vì chỉ đến cuối tháng 6/2024.

Tài chính - 16/05/2024 11:40

‘Duyên mỏng’ giữa An Gia với các đối tác chiến lược

‘Duyên mỏng’ giữa An Gia với các đối tác chiến lược

Ngay sau khi Bất động sản An Gia lên sàn, các đối tác chiến lược lần lượt rút vốn, chốt lời khoản đầu tư. Chủ tịch An Gia cho biết luôn rộng cửa chào đón cổ đông lớn, tổ chức vào cùng đồng hành phát triển dự án.

Tài chính - 16/05/2024 09:11

Đề nghị giải quyết dứt điểm các dự án 'treo' nhiều năm

Đề nghị giải quyết dứt điểm các dự án 'treo' nhiều năm

Dự án Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2; công tác giải phóng mặt bằng, thu hồi đất dự án Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành; đường Vành đai 4... được các đại biểu quan tâm về tiến độ, đồng thời đề nghị có giải pháp khắc phục hiệu quả, ngăn chặn lãng phí tài sản nhà nước, nguồn lực xã hội.

Sự kiện - 16/05/2024 09:08

Hàng loạt sàn giao dịch bất động sản 'rút lui' khỏi Phú Yên

Hàng loạt sàn giao dịch bất động sản 'rút lui' khỏi Phú Yên

Đã có tới 6/7 sàn giao dịch bất động sản (BĐS) ở Phú Yên tạm dừng hoạt động hoặc không còn hoạt động. Nguyên nhân chính vẫn là thị trường đang rơi vào tình trạng trầm lắng, nguồn cung không nhiều.

Đầu tư - 16/05/2024 06:30

Hà Nội tìm nhà đầu tư cho siêu dự án 35.183 tỷ đồng

Hà Nội tìm nhà đầu tư cho siêu dự án 35.183 tỷ đồng

Dự án khu đô thị thông minh - sinh thái tại các xã Tàm Xá, Vĩnh Ngọc, Xuân Canh, huyện Đông Anh, TP. Hà Nội có diện tích khoảng 268 ha, với tổng mức đầu tư 35.183 tỷ đồng.

Bất động sản - 16/05/2024 06:30