Cẩn trọng với cổ phiếu họ dầu khí

Giá dầu diễn biến khó lường trong bối cảnh tốc độ tăng trưởng nhu cầu dầu thô toàn cầu chững lại là một điểm trừ đối với diễn biến kinh doanh của các doanh nghiệp thuộc ngành dầu khí. Do vậy các nhà đầu tư nên thận trọng với các cổ phiếu thuộc họ dầu khí trong thời gian tới.

Mặc dù ghi nhận tiềm năng phát triển khá lớn trong 3 năm tới theo chủ trương của Chính phủ, nhưng về cơ bản thời gian tới các doanh nghiệp thuộc họ dầu khí vẫn phải đương đầu với nhiều khó khăn, phải không ngừng cắt giảm chi phí, lợi nhuận giảm mạnh hoặc thua lỗ.

Theo nghiên cứu của Công ty chứng khoán VPBS, thỏa thuận cắt giảm sản lượng dầu gần đây với mức cắt giảm 1,77 triệu thùng/ngày giữa các nước OPEC và ngoài OPEC chỉ mang lại sự lạc quan giới hạn bởi các nhà đầu tư vẫn thận trọng với việc số dàn khoan tại Mỹ tăng liên tiếp trong nhiều tuần sau đó, dẫn tới việc có thể tăng cung sản lượng dầu trong tương lai.

Mức độ tuân thủ cắt giảm sản lượng thực tế của các nước OPEC ban đầu ở mức 90-95%, sau đó tăng lên 108% (tức là giảm sản lượng quá cả mức cam kết) trong tháng 5, nhưng lại giảm xuống còn 96% vào thời điểm cuối tháng 6. Trong khi đó, mức độ tuân thủ của Nga ban đầu rất thấp ở mức dưới 50% nhưng dần tiến tới mức tuân thủ 100%, tức là cắt giảm 300.000 thùng mỗi ngày vào cuối tháng 4/2017.

Hồi cuối tháng 5, các quốc gia OPEC và ngoài OPEC đã nhất trí kéo dài thỏa thuận cắt giảm sản lượng thêm 9 tháng nữa (đến tận tháng 3/2018), khiến thị trường phản ứng đầy hưng phấn và giá dầu đã tăng 13% trong 3 phiên sau đó trước khi quay đầu giảm trở lại khi các nhà đầu tư nhận ra lượng cung tiềm năng ở Mỹ cũng tăng nhanh chóng nhằm lấp đầy khoảng trống thị phần từ OPEC và Nga. Giá dầu Brent sau khi tạo đỉnh tại 57,1 USD/thùng vào ngày 7/1/2017 đã nhiều lần nỗ lực bất thành để chinh phục lại đỉnh cũ và giảm dần về mức 48,5 USD/thùng hồi giữa tháng 7.

Từ các biểu đồ trên, chúng ta có thể thấy rằng số lượng giàn khoan đang hoạt động ở Mỹ đã đạt 952 giàn khoan tính đến ngày 7/7/2017, tăng gấp 2,4 lần từ mức thấp điểm đầu tháng 7/2016.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tạo điều kiện mạnh mẽ về pháp lý cho việc phát triển các dự án đường ống dẫn dầu cỡ lớn như Keystone XL (công suất vận chuyển 830.000 thùng dầu/ngày) hay Dakota Access (công suất vận chuyển 560.000 thùng dầu/ngày), hỗ trợ năng lực vận chuyển năng lượng cho các doanh nghiệp sản xuất dầu của Mỹ.

Với đặc trưng chính sách của đảng Cộng hòa trong quá khứ (thi hành các chính sách ngoại giao tương đối quyết liệt; gây bất ổn tại khu vực Trung Đông - vựa dầu lớn nhất của thế giới), không loại trừ việc ông Trump có thể khởi tạo các chiến dịch tương tự, không nhất thiết phải là các cuộc chiến quy mô lớn, để tạo tình trạng khan hiếm dầu cục bộ nhằm hỗ trợ giá dầu có lợi cho các doanh nghiệp Mỹ. Và thực tế, cuộc khủng hoảng tại Syria, cũng như căng thẳng ngoại giao giữa Qatar và một số quốc gia Ả-rập khác trong thời gian gần đây là những ví dụ điển hình.

Đến cuối tháng 4/2017, sản lượng dầu thô của Mỹ là 9 triệu thùng mỗi ngày, tăng 3,5% so với thời điểm đầu năm do giá dầu được cải thiện, kích thích nền công nghiệp đá phiến phục hồi, đi kèm với đó là những tiến bộ về công nghệ chiết xuất dầu đá phiến khiến mức giá bán hòa vốn ngày càng xuống thấp. Mặc dù vậy, tính đến đầu tháng 7 năm 2017, tổng lượng dầu thô tồn kho của Mỹ đã giảm xuống mức 495,5 triệu thùng (chưa tính kho dự trữ dầu chiến lược), giảm 7,6 triệu thùng so với tuần trước đó, nhưng vẫn tăng tới gần 16,5 triệu thùng so với đầu năm.

OPEC dự báo tổng nhu cầu dầu mỏ trên toàn thế giới trong năm 2017 có thể đạt 96,38 triệu thùng/ngày, cao hơn mức của năm 2016 là 1,26 triệu thùng/ngày và cao hơn mức dự báo trước đó của chính tổ chức này 260.000 thùng. OPEC cũng dự báo nguồn cung toàn cầu trong năm 2017 sẽ giảm 200.000 thùng/ngày, xuống mức 95,4 triệu thùng mỗi ngày.

Tuy nhiên, với những yếu tố phức tạp từ nguồn cung tại Mỹ và dự định của Tổng thống Donald Trump sẽ bán 50% tổng kho trữ dầu chiến lược của nước này trong 10 năm tới, tương đương với 270 triệu thùng, dự báo giá dầu Brent có thể đi ngang quanh mức 47-52 USD/thùng vào cuối quý III/2017 và trung bình ở mức 52 USD/thùng vào cuối quý IV/2017. Trong trường hợp các quốc gia không tuân thủ chặt chẽ thỏa thuận cắt giảm dầu thô (kéo dài) như dự kiến, giá dầu Brent được dự báo sẽ thấp hơn mức dự báo trên trong nửa cuối năm 2017.

Về tình hình trong nước, Tập đoàn Dầu khí (PVN) đã công bố kế hoạch sản lượng năm 2017. Theo đó, tổng sản lượng dầu khai thác là 14,2 triệu tấn, giảm 17,5% so với năm 2016; tổng sản lượng khí tự nhiên khai thác là 9,61 tỷ m3, giảm 9,6%. PVN cũng dự định phân bổ 30.000 tỷ đồng cho hoạt động khai thác và thăm dò trong năm nay, giảm 21,1% so với năm ngoái. Nguyên nhân là do giá dầu hiện vẫn ở mức thấp trong khi mức giá hòa vốn của các mỏ trong nước hiện ở mức trung bình 53 – 55 USD/thùng, cao hơn 10% so với giá dầu thô hiện hành.

Trong 6 tháng đầu năm 2017, PVN ghi nhận tổng doanh thu đạt 247,1 ngàn tỷ đồng, vượt 15% so với kế hoạch 6 tháng và bằng 56% kế hoạch năm. Tổng lợi nhuận sau thuế đạt 13,1 ngàn tỷ đồng, vượt 15,0% so với kế hoạch 6 tháng và bằng 79% kế hoạch năm.

Bộ Công Thương cũng chỉ đạo PVN và các đối tác tiếp tục triển khai nhanh chóng và hiệu quả các hoạt động khai thác, chế biến mới tại Việt Nam, thúc đẩy tiến độ các dự án phát triển khí như Cá Rồng Đỏ, Sao Vàng - Đại Nguyệt, đặc biệt là mỏ Cá Voi Xanh và Dự án Lô B- Omon là hai dự án trọng điểm quốc gia với quy mô lớn, ảnh hưởng sâu rộng đến an ninh năng lượng của đất nước nói chung cũng như tốc độ tăng trưởng của tập đoàn và các công ty con trong 10 năm tới.