Căng thẳng thương mại toàn cầu gia tăng với thuế quan đối ứng của Hoa Kỳ?

HOÀNG AN
- 13:30 02/04/2025

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump chuẩn bị áp đặt mức thuế quan đối ứng toàn diện đối với các đối tác thương mại toàn cầu vào cuối ngày thứ Tư, đảo ngược hàng thập kỷ thương mại dựa trên luật lệ, đe dọa tăng chi phí và có khả năng gây ra sự trả đũa từ mọi phía.

Những chiếc xe ô tô xếp hàng trong nhà máy Nissan CIVAC, ở Jiutepec, tiểu bang Morelos, Mexico hôm 28/3/2025. Ảnh REUTERS/Margarita Perez Retana

Chi tiết về các kế hoạch thuế quan "Ngày giải phóng" của ông Trump vẫn đang được xây dựng và giữ kín trước buổi lễ công bố tại Vườn Hồng của Nhà Trắng dự kiến ​​diễn ra lúc 4 giờ chiều theo giờ miền Đông nước Mỹ (khoảng 3h sáng thứ Năm, 3/4, theo giờ Việt Nam).

Người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết các mức thuế mới sẽ có hiệu lực ngay sau khi ông Trump công bố, trong khi mức thuế quan toàn cầu riêng biệt 25% đối với ô tô nhập khẩu sẽ có hiệu lực vào ngày 3/4.

Trong nhiều tuần, ông Trump nói rằng các kế hoạch thuế quan đối ứng của ông là một động thái nhằm cân bằng mức thuế quan thấp hơn của Hoa Kỳ nói chung với mức thuế do các quốc gia khác áp dụng và chống lại các rào cản phi thuế quan gây bất lợi cho hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ.

Nhưng định dạng của các mức thuế quan đối ứng vẫn chưa rõ ràng trong bối cảnh có thông tin cho rằng ông Trump đang cân nhắc mức thuế quan phổ quát 20%.

Một cựu quan chức thương mại nhiệm kỳ đầu của Trump nói với Reuters rằng ông Trump có nhiều khả năng áp dụng mức thuế quan toàn diện đối với từng quốc gia ở mức thấp hơn một chút.

Cựu quan chức này nói thêm rằng số lượng các quốc gia phải đối mặt với các mức thuế này có thể sẽ vượt quá khoảng 15 quốc gia mà Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent trước đây đã nói rằng chính quyền tập trung vào do có thặng dư thương mại cao với Hoa Kỳ.

Cán cân thương mại của Hoa Kỳ với các đối tác chính trong năm 2024. Đồ họa của Reuters

Bessent nói với các nhà lập pháp của Hạ viện Cộng hòa vào hôm thứ Ba rằng mức thuế quan đối ứng đại diện cho "mức trần" của mức thuế quan cao nhất của Hoa Kỳ mà các quốc gia sẽ phải đối mặt và có thể giảm xuống nếu họ đáp ứng được các yêu cầu của Chính quyền Trump, theo Đại diện Cộng hòa Kevin Hern.

Ryan Majerus, cựu quan chức Bộ Thương mại, cho biết mức thuế quan chung sẽ dễ thực hiện hơn do có thời hạn hạn chế và có thể tạo ra nhiều doanh thu hơn, nhưng mức thuế quan qua lại riêng lẻ sẽ phù hợp hơn với các hoạt động thương mại không công bằng của các quốc gia.

"Dù bằng cách nào, tác động của thông báo hôm nay sẽ rất đáng kể trên nhiều ngành công nghiệp khác nhau", Majerus, đối tác tại công ty luật King and Spalding, cho biết.

Thuế trồng thuế

Biểu đồ thuế trung bình của Mỹ với 15 đối tác thương mại lớn nhất. Đồ họa của Reuters

Chỉ trong hơn 10 tuần kể từ khi nhậm chức, vị tổng thống mới của đảng Cộng hòa đã áp thuế 20% mới đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và khôi phục hoàn toàn thuế 25% đối với thép và nhôm, mở rộng mức thuế này lên gần 150 tỷ USD cho các sản phẩm hạ nguồn.

Lệnh hoãn áp thuế 25% đối với hầu hết hàng hóa của Canada và Mexico trong một tháng đối với hầu hết các mặt hàng liên quan đến fentanyl của ông cũng sẽ hết hạn vào thứ Tư.

Các quan chức chính quyền cho biết tất cả các mức thuế của Trump, bao gồm cả các mức thuế trước đây, đều được xếp chồng lên nhau, vì vậy một chiếc ô tô do Mexico sản xuất trước đây được tính thuế 2,5% để vào Hoa Kỳ sẽ phải chịu cả thuế fentanyl và thuế theo ngành ô tô, với mức thuế mới là 52,5%, cộng với bất kỳ mức thuế nào mà ông Trump có thể áp dụng đối với hàng hóa Mexico.

Sự không chắc chắn ngày càng tăng về các mức thuế đang làm xói mòn niềm tin của nhà đầu tư, người tiêu dùng và doanh nghiệp theo những cách có thể làm chậm hoạt động và đẩy giá lên cao.

Các nhà kinh tế tại Ngân hàng Dự trữ Liên bang Atlanta cho biết một cuộc khảo sát gần đây cho thấy các giám đốc tài chính doanh nghiệp kỳ vọng thuế quan sẽ đẩy giá của họ lên cao hơn trong năm nay trong khi cắt giảm việc làm và tăng trưởng.

Các nhà đầu tư lo lắng đã bán cổ phiếu một cách mạnh mẽ trong hơn một tháng, xóa sổ gần 5 nghìn tỷ USD khỏi giá trị cổ phiếu của Hoa Kỳ kể từ giữa tháng 2. Phố Wall kết thúc phiên giao dịch hỗn hợp vào hôm thứ Ba với các nhà đầu tư bị mắc kẹt trong tình trạng lấp lửng chờ đợi thông báo chi tiết của ông Trump vào thứ Tư.

Các biện pháp trả đũa

Thủ tướng Canada Mark Carney. Ảnh Reuters

Các đối tác thương mại từ Liên minh Châu Âu đến Canada và Mexico đã tuyên bố sẽ đáp trả bằng thuế quan trả đũa và các biện pháp đối phó khác, ngay cả khi một số bên đã tìm cách đàm phán với Nhà Trắng.

Thủ tướng Canada Mark Carney và Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum phát biểu hôm thứ Ba về kế hoạch của Canada nhằm "chống lại các hành động thương mại vô lý" của Hoa Kỳ, văn phòng của Carney cho biết.

"Với thời gian đầy thách thức sắp tới, Thủ tướng Carney và Tổng thống Sheinbaum nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ khả năng cạnh tranh của Bắc Mỹ trong khi tôn trọng chủ quyền của mỗi quốc gia", văn phòng của Carney cho biết trong một tuyên bố.

Các công ty Hoa Kỳ cho biết phong trào "Mua hàng Canada" đã khiến sản phẩm của họ khó tiếp cận hơn với các kệ hàng tại quốc gia đó.

Ông Trump lập luận rằng người lao động và nhà sản xuất Hoa Kỳ đã bị tổn hại trong nhiều thập kỷ do các thỏa thuận thương mại tự do đã hạ thấp rào cản đối với thương mại toàn cầu và thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường hàng hóa nhập khẩu trị giá 3 nghìn tỷ USD của Hoa Kỳ.

Sự bùng nổ của hàng nhập khẩu đi kèm với những gì ông Trump coi là nhược điểm rõ ràng: Thương mại mất cân bằng nghiêm trọng giữa Hoa Kỳ và thế giới, với thâm hụt thương mại hàng hóa vượt quá 1,2 nghìn tỷ USD.

Các nhà kinh tế cảnh báo biện pháp khắc phục của ông - thuế quan cao - sẽ làm tăng giá cả trong và ngoài nước và gây tổn hại đến nền kinh tế toàn cầu.

Theo Phòng nghiên cứu Ngân sách của Đại học Yale, mức thuế quan 20% áp dụng thêm vào mức thuế hiện hành sẽ khiến một hộ gia đình trung bình ở Hoa Kỳ phải trả ít nhất 3.400 USD cho việc mua sắm hàng tháng.

  • Cùng chuyên mục
Nghệ An đề xuất đầu tư gần 22.000 tỷ làm cao tốc nối Lào

Nghệ An đề xuất đầu tư gần 22.000 tỷ làm cao tốc nối Lào

Để phát huy hiệu quả đầu tư, sớm hoàn thành toàn bộ dự án theo quy hoạch, Sở Xây dựng Nghệ An đề xuất đầu tư cao tốc Hà Nội – Viêng Chăn (đoạn Vinh - Thanh Thuỷ) có quy mô 6 làn xe hoàn chỉnh, với tổng mức đầu tư gần 22.000 tỷ đồng.

Đầu tư - 17/04/2025 17:01

Quảng Nam 'tìm lời giải' cho hàng trăm dự án chậm tiến độ

Quảng Nam 'tìm lời giải' cho hàng trăm dự án chậm tiến độ

Đối diện với hàng trăm dự án chậm tiến độ, tỉnh Quảng Nam đang tập trung tháo gỡ các vướng mắc, sớm đưa các dự án hoàn thành.

Đầu tư - 17/04/2025 17:00

Đại biểu quốc tế 'hiến kế' để Việt Nam giải 'cơn khát' tài chính xanh

Đại biểu quốc tế 'hiến kế' để Việt Nam giải 'cơn khát' tài chính xanh

Việt Nam ước tính cần tới 368 tỷ USD để thực hiện lộ trình phát thải ròng bằng 0 đến năm 2040, nhưng hệ thống tài chính còn nhiều hạn chế.

Sự kiện - 17/04/2025 16:33

Hôn nhân ngọt ngào của Hoàng tử Brunei

Hôn nhân ngọt ngào của Hoàng tử Brunei

Sau một năm kết hôn, Hoàng tử Abdul Mateen thường xuyên chia sẻ khoảnh khắc hạnh phúc bên bà xã, khác hẳn hình ảnh kín tiếng ngày trước.

Phong cách - 17/04/2025 16:11

SeABank đạt lợi nhuận 4.350 tỷ đồng quý 1/2025

SeABank đạt lợi nhuận 4.350 tỷ đồng quý 1/2025

Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank, mã chứng khoán SSB) công bố kết quả kinh doanh hợp nhất quý I/2025 với lợi nhuận trước thuế đạt 4.350 tỷ đồng, tăng gần 189% so với cùng kỳ năm 2024. Tổng tài sản của SeABank là 333.746 tỷ đồng, tăng 2,47%, tương đương tăng ròng 8.047 tỷ đồng so với thời điểm 31/12/2024 và vốn điều lệ Ngân hàng ở mức 28.450 tỷ đồng.

Doanh nghiệp - 17/04/2025 16:09

Goldman Sachs: 800 tỷ USD cổ phiếu Trung Quốc có thể bị bán tháo

Goldman Sachs: 800 tỷ USD cổ phiếu Trung Quốc có thể bị bán tháo

Các nhà đầu tư Hoa Kỳ có thể buộc phải bán khoảng 800 tỷ USD cổ phiếu Trung Quốc trong "một kịch bản cực đoan" về sự tách rời tài chính giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, Goldman Sachs Group Inc. ước tính.

Thị trường - 17/04/2025 16:03

Hòa Phát chi 14.000 tỷ đầu tư dự án sản xuất đường ray

Hòa Phát chi 14.000 tỷ đầu tư dự án sản xuất đường ray

Ông Trần Đình Long cho biết Tập đoàn Hòa Phát có dự án mới sản xuất ray đặt tại Khu liên hợp Gang thép Dung Quất 2, tổng mức đầu tư khoảng 14.000 tỷ đồng, phấn đấu tháng 5/2027 có sản phẩm đường ray đầu tiên.

Tài chính - 17/04/2025 15:01

Kim Long Motor đề xuất làm dự án nhà ở xã hội gần 580 tỷ ở Huế

Kim Long Motor đề xuất làm dự án nhà ở xã hội gần 580 tỷ ở Huế

CTCP Kim Long Motor Huế vừa đề xuất với Ban Quản lý khu kinh tế, công nghiệp TP. Huế về việc đầu tư dự án nhà ở xã hội tại Khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô.

Đầu tư - 17/04/2025 13:46

Những chính sách đặc thù nào cho Khu Thương mại tự do Hải Phòng?

Những chính sách đặc thù nào cho Khu Thương mại tự do Hải Phòng?

Chính phủ đề xuất các cơ chế, chính sách trong Khu Thương mại tự do Hải Phòng nhằm đẩy mạnh thu hút đầu tư, thúc đẩy sản xuất kinh doanh....

Sự kiện - 17/04/2025 11:55

Chuyển mình từ giao dịch sang trải nghiệm: Eximbank kiến tạo sự khác biệt đến khách hàng

Chuyển mình từ giao dịch sang trải nghiệm: Eximbank kiến tạo sự khác biệt đến khách hàng

Trong bối cảnh ngành ngân hàng cạnh tranh khốc liệt về chuyển đổi số và chất lượng dịch vụ, Eximbank đã định hướng phát triển mới thông qua cải tiến toàn diện sản phẩm và giải pháp tài chính.

Doanh nghiệp - 17/04/2025 11:48