Tỷ phú Charlie Munger muốn các con ghi nhớ 3 bài học làm cha mẹ cho đến cuối đời

Con cháu tôi có thể không suy nghĩ chính xác như tôi, nhưng tôi hy vọng chúng có thể coi cuộc đời tôi như một tấm gương về cách thành công trong sự nghiệp và về các mối quan hệ, giống như tôi đã làm với các thế hệ đi trước.

Khi tôi còn rất nhỏ, bố tôi hành nghề luật. Một trong những người bạn thân nhất của ông ấy, Grant McFayden, đại lý Pioneer Ford ở Omaha, là một khách hàng của ông. Ông ấy là một người đàn ông tài giỏi và tự lập, có sức quyến rũ và rất chính trực.

Bố tôi cũng có một khách hàng khác rất vênh váo, bất công và khó tính. Một ngày nọ, tôi hỏi bố: "Tại sao bố lại làm quá nhiều việc cho ông X, người quá khích này, thay vì làm nhiều việc hơn cho những người đàn ông tuyệt vời như Grant?".

"Grant đối xử đúng mực với nhân viên, khách hàng và hầu hết các hành động của ông ấy đều khá đúng đắn.Nhưng ông X là một khách hàng khá bê bối vì ông ta có các hoạt động kinh doanh không chính tắc cho lắm", bố tôi nói. 

Cuộc trò chuyện này đã dạy tôi rằng đôi khi, bạn có thể phải bán dịch vụ của mình cho một kẻ huênh hoang vô lý, đặc biệt nếu đó là điều bạn phải làm để nuôi sống gia đình mình. Nhưng bạn chắc chắn sẽ muốn tự mình điều hành cuộc sống của mình như ông Grant McFayden.

Đó là bài học lớn mà bố tôi đã chia sẻ một cách rất thông minh tới tôi. Thay vì áp đặt một cách mạnh mẽ, ông ấy kể cho tôi nghe theo cách đòi hỏi phải có một chút suy nghĩ. Và nhờ thế, tôi không bao giờ quên được câu chuyện này. Và tôi đã áp dụng phương pháp giảng dạy của ông cho con cháu của mình.

Hai đứa con Charles và Wendy của tôi cũng được chia sẻ những bài học quan trọng mà chúng đã học được từ tôi trong nhiều năm qua. Tôi hy vọng chúng sẽ giữ được tất cả những điều này cho đến ngày sinh nhật thứ 100 của mình.

Luôn trả lại xe mượn với bình xăng đầy

"Vào ngày cuối cùng trong kỳ nghỉ trượt tuyết của gia đình ở Sun Valley, khi tôi khoảng 15 tuổi, bố tôi và tôi đang lái xe trở lại trong tuyết thì ông phải đi đường vòng 10 phút để đổ xăng cho chiếc Jeep màu đỏ mà chúng tôi đang lái.

Ông ấy bị thúc ép về mặt thời gian để gia đình chúng tôi có thể đón máy bay về nhà, vì vậy tôi rất ngạc nhiên khi ông ấy bước vào nhà ga và thấy bình xăng vẫn còn đầy một nửa. Tôi hỏi bố tại sao chúng tôi lại dừng lại khi xe còn đầy xăng, và ông khuyên tôi: "Charlie, khi con mượn xe của một người đàn ông, con luôn trả lại khi xăng đầy".

Năm thứ nhất của tôi ở Stanford, một người quen cho tôi mượn xe của anh ấy. Sự ưu ái đó là nhờ những người bạn chung của chúng tôi, hơn là vì anh ấy quen thân với tôi. Bình xăng chỉ còn một nửa và chiếc Audi Fox màu đỏ khiến tôi nhớ đến chiếc Jeep ngày trước.

Thế là tôi đổ đầy bình trước khi mang xe về. Anh ấy đã chú ý. Kể từ đó chúng tôi đã có nhiều khoảng thời gian vui vẻ và rồi anh ấy đã làm phù rể trong đám cưới của tôi.

Bố tôi không bao giờ bỏ qua một điểm nào về sự công bằng và cân nhắc. Tấm gương của ông đã dạy tôi cách có được một người bạn tốt và cách giữ được một người bạn tốt.

Đừng bao giờ cố gắng che giấu lỗi lầm của mình

"Bố tôi thường dùng bàn ăn gia đình làm diễn đàn để giáo dục con cái. Một trong những công cụ giáo dục yêu thích của ông là: Câu chuyện đạo đức. Trong đó, mỗi câu chuyện đều liên quan tới một người nào đó phải đối mặt với một vấn đề đạo đức và anh ta phải chọn con đường xử lý đúng đắn.

Tôi nhớ một câu chuyện mà ông kể cho chúng tôi nghe về một nhân viên tài chính khi anh ấy đã phạm sai lầm khiến doanh nghiệp thua lỗ hàng trăm nghìn USD. Sau khi nhận ra sai lầm của mình, anh ấy đã trực tiếp đến gặp chủ tịch công ty và nói với ông ta về điều đó.

Vị chủ tịch nói: "Đây là một sai lầm khủng khiếp và chúng tôi không muốn các bạn lặp lại một sai lầm tương tự nữa. Nhưng mọi người đều mắc sai lầm và chúng ta có thể tha thứ cho điều đó. Bạn đã làm đúng, đó là thừa nhận sai lầm của mình. Nếu bạn cố gắng che giấu hoặc che đậy nó dù chỉ trong một thời gian ngắn, bạn sẽ bị loại khỏi công ty này. Vì vậy, chúng tôi muốn bạn ở lại công ty".

Tôi luôn nhớ câu chuyện này mỗi khi nghe về một quan chức chính phủ khác đã chọn cách che đậy sai lầm của mình thay vì trung thực và lãnh đạo một cách liêm chính".

* Charlie Munger là Phó Chủ tịch của Berkshire Hathaway, đồng thời là đối tác kinh doanh và cánh tay phải thân cận nhất của Warren Buffett. Ông là một nhà đầu tư huyền thoại, thực dụng và là nhà từ thiện tích cực.

Munger tốt nghiệp Luật Harvard và được biết đến với trí tuệ sâu rộng trên nhiều lĩnh vực, bao gồm tâm lý học, kinh tế, sinh học, lịch sử và vật lý.

Munger từng là giám đốc của Costco Wholesale Corporation và là chủ tịch của Daily Journal Corporation.

Một phiên bản rút gọn của cuốn sách của ông, "Niên giám của Charlie tội nghiệp", hiện đã được xuất bản tại Mỹ và được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới.

Bài liên quan

Những câu nói hay nhất của tỷ phú Charlie Munger về đầu tư và cuộc sống

Charlie Munger nói 'Tỷ phú Buffett không giao dịch để làm giàu cho bản thân'

Vì sao Charlie Munger, cánh tay phải của Warren Buffett, không lọt vào danh sách các tỷ phú giàu nhất của Bloomberg?

Nhà đầu tư đại tài Charlie Munger: Một người sắp giàu có bộc lộ 3 dấu hiệu 'khác thường'