Đại dịch COVID-19 đã có tác động tiêu cực không nhỏ với thị trường M&A trong nước và quốc tế.

Chia sẻ tại Hội thảo M&A thời đại dịch: Lớn mạnh cùng chuỗi giá trị, ông Nguyễn Công Ái, Phó tổng giám đốc KPMG Việt Nam nhận định, “Nói về thị trường M&A, trong góc nhìn của nhà tư vấn, chúng tôi trong năm 2020 tương đối nhàn bởi số thương vụ M&A có giảm đi đáng kể do ảnh hưởng của bệnh dịch. Khi Việt Nam chống dịch tốt, các quốc gia khác gặp khó khăn và không thực hiện được các thương vụ M&A. Đến năm 2021, đại dịch ở nước ta bùng phát thì ở nhiều quốc gia, họ đã bắt đầu làn sóng M&A mới”.

Dù vậy, ông Nguyễn Công Ái cho biết, giá trị các thương vụ từ cuối năm 2020 đã tăng đáng kể. Dòng tiền tìm đến các TTCK ở các nước Châu Âu, Châu Á... và cả thị trường M&A. Đặc biệt, 6 tháng đầu năm 2021 ghi nhận các hoạt động M&A toàn cầu tăng trưởng kỷ lục nhờ sự phục hồi kinh tế mạnh mẽ của Mỹ.

Ông Nguyễn Công Ái cũng tin tưởng kể từ đầu năm 2022, khi đại dịch được kiểm soát, khi chúng ta tiêm vắc xin đầy đủ, hoạt động M&A sẽ sôi động trở lại và có thể đạt tốc đổ tăng trưởng 100% so với cùng kỳ năm 2021.

Theo thống kê của ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội. Cụ thể, M&A toàn cầu có sự sụt giảm trong 6 tháng 2020 với tổng giao dịch 917 tỷ USD, nhưng sự tăng trưởng lại rất nhanh trong nửa cuối năm khi được kiểm soát, giá trị 2.200 tỷ USD. Trong năm 2021, giá trị M&A toàn cầu là 2.600 tỷ USD.

Tác động tương tự ở Việt Nam, M&A năm 2019 đạt giá trị 7,2 tỷ USD, nhiều tập đoàn kinh tế trong nước xuất hiện, nhưng khối ngoại vẫn ảnh hưởng lớn. Cả năm 2020, tổng giá trị các thương vụ M&A chỉ 3,5 tỷ USD.

Không chỉ ở con số, mà còn có sự liên quan tới ngành nghề, hoạt động kinh doanh bị tác động bởi dịch bệnh COVID-19 ở trên các phương diện tích cực và tiêu cực. Ngành nghề tập trung nhiều trong M&A là bất động sản, tài chính ngân hàng, công nghệ, logistic, dược phẩm, công nghệ… Nổi bật nhất là ngành bất động sản tập trung hơn 40%, dịch vụ bị tác động mạnh bởi COVID-19, nhưng M&A lại diễn ra mạnh mẽ 18%, hay thực phẩm đồ uống, dược phẩm, vật liệu xây dựng…

Dù vậy, ông Hiếu cũng chỉ ra, một trong các đặc điểm nổi bật trên thị trường M&A Việt Nam là sự tham gia mạnh mẽ hơn của doanh nghiệp nội.

“Chúng ta từng lo nước ngoài thôn tính doanh nghiệp Việt, có nên có chính sách hạn chế không - từng có suy nghĩ như vậy, thì nay không còn nghi ngại. Năm 2018, doanh nghiệp Việt Nam là bên mua chiếm 18%, năm 2019 - 2020 là 30% cho thấy trỗi dậy mạnh mẽ, các chủ thể tham gia vào M&A từ 2019 - quý I/2021 thì 49% là doanh nghiệp Việt Nam”, ông nói.

Mặt khác, xét về mặt địa bàn, thì 70% các thương vụ M&A được các doanh nghiệp Việt thực hiện ở Việt Nam, 30% ở lãnh thổ bên ngoài. Điều này cho thấy sự vươn lên của doanh nghiệp Việt và điều này là rất quan trọng.

Một điểm đáng chú ý khác là sự hợp tác, liên kết hình thành chuỗi, thay vì M&A mang tính thôn tính - bị tác động bởi COVID-19 cũng rất rõ. Giai đoạn 2019 - 2021 ghi nhận chỉ 11% giao dịch M&A là sáp nhập - tức triệt tiêu 1 bên. Còn lại 80% mua lại (mua cổ phần chiếm tỷ lệ đa số) để kiểm soát, và 9% là liên doanh.

Dịch bệnh COVID-19 đã thay đổi cơ cấu kinh doanh và hình thành chuỗi cung ứng.

Đáng chú ý, các thương vụ M&A theo chiều ngang (doanh nghiệp kinh doanh cùng 1 thị trường) chiếm 45% giao dịch vừa qua, cho thấy cơ cấu lại các hoạt động kinh doanh, quan trọng hơn có 19% các giao dịch theo chiều dọc (hình thành chuỗi) cho thấy, chuyển dịch chuỗi, và chỉ 30% là giao dịch hỗn hợp.

Bài liên quan

TP.HCM đầu tư 2.000 tỉ cho đường thủy, giảm tải đường bộ

Căn hộ đắt nhất châu Á giá 67 triệu USD tại Hong Kong

Cao tốc Bắc - Nam đầu tư hơn 140 nghìn tỷ, không dễ lựa chọn nhà đầu tư

SCIC bán vốn thu về hơn 12.400 tỷ đồng