Hơn 600 nhà báo từ 150 cơ quan báo chí đã dành hai năm để điều tra gần 12 triệu tệp tin mật - một tập tài liệu lớn hơn Hồ sơ Panama năm 2016.

Pandora Papers tiết lộ việc các hoạt động tài chính nước ngoài bất thường đã xâm nhập vào chính trị toàn cầu như thế nào. Một số người có tên trong các bài báo là các nhà lãnh đạo chính trị lớn ở các nước đang phát triển hoặc nghèo khó, chẳng hạn như Jordan và Kenya.

"Nhiều cá nhân quyền lực đã tích trữ tài sản trong các công ty bí mật và quỹ tín thác trong khi chính phủ của họ không làm gì nhiều để làm chậm dòng tiền bất hợp pháp vốn đang làm giàu cho tội phạm và đẩy quốc gia họ vào nghèo khó", ICIJ cho biết trong phần giới thiệu đang được xuất bản bởi Washington Post ở Hoa Kỳ và BBC và The Guardian ở Vương quốc Anh.

Những cái tên được đề cập trong các bài báo là những nguyên thủ quốc gia, các tỷ phú và các quan chức công quyền từ khắp nơi trên thế giới.

Thủ tướng Pakistan Imran Khan

Hồ sơ Panama đã chấm dứt nhiệm kỳ của cựu Thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif. Cựu ngôi sao cricket Imran Khan đã tổ chức các cuộc biểu tình chống lại ông Sharif và được bầu làm thủ tướng vào năm 2018 trên hệ thống công bằng và chống tham nhũng.

Washington Post báo cáo Pandora Papers không tiết lộ tài khoản nước ngoài nào của ông Khan - nhưng chúng cũng bao gồm những người trong bộ máy của ông, từ một trong các bộ trưởng đến một nhà tài trợ hàng đầu cho đảng của Thủ tướng Pakistan, theo ICIJ.

Thủ tướng Khan đã trả lời trên Twitter rằng: "Chính phủ của tôi sẽ điều tra tất cả các công dân được đề cập trong Pandora Papers và nếu có bất kỳ hành vi sai trái nào được xác định, chúng tôi sẽ có hành động. Tôi kêu gọi cộng đồng quốc tế đối xử với sự bất công nghiêm trọng này tương tự như cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu".

Vua Jordan Abdullah II

Quốc vương Abdullah II đã mua 14 ngôi nhà trị giá hơn 106 triệu USD ở Vương quốc Anh và Hoa Kỳ thông qua các công ty bình phong được đăng ký tại các thiên đường thuế, ICIJ cho biết. Các tài sản bao gồm các căn hộ ở trung tâm London và Washington, D.C.

Theo ICIJ, các kế toán và luật sư ở Thụy Sĩ và Quần đảo Virgin thuộc Anh đã thành lập các công ty vỏ bọc thay mặt nhà vua và lên kế hoạch che giấu tên tuổi của ông trước công chúng.

Mặc dù sở hữu tài khoản ở nước ngoài không phải là bất hợp pháp, nhưng Jordan là một trong những quốc gia Ả Rập nghèo nhất và phụ thuộc nhiều vào viện trợ quốc tế. Theo ICIJ, hầu hết các giao dịch diễn ra sau mùa xuân năm 2011.

Annelle Sheline, một chuyên gia về Trung Đông tại Viện Quincy, nói với ICIJ: "Nếu nhà vua Jordan thể hiện sự giàu có của mình một cách công khai hơn, điều đó không chỉ gây phản cảm với người dân của ông mà còn với các nhà tài trợ phương Tây".

Tòa án Hoàng gia Hashemite của Jordan cho biết trong một tuyên bố rằng báo cáo "bao gồm những điều không chính xác, bóp méo và phóng đại sự thật".

"Không có gì bí mật khi Bệ hạ sở hữu một số căn hộ và dinh thự ở Hoa Kỳ và Vương quốc Anh. Đây không phải là điều bất thường cũng không phải là không đúng", tòa án cho biết trong tuyên bố của mình.

Các tài sản được Nhà vua và các thành viên gia đình sử dụng để ở trong các chuyến thăm riêng và do đó không được công khai vì lý do an ninh, không nhằm mục đích che giấu tài sản.

Chi phí duy trì các tài sản này được "tài trợ cá nhân bởi Bệ hạ", tuyên bố cho biết thêm rằng "không có khoản chi phí nào trong số này được tài trợ bởi ngân sách hoặc kho bạc nhà nước".

"Bất kỳ cáo buộc nào liên kết các tài sản tư nhân này với quỹ công hoặc hỗ trợ đều là những nỗ lực vô căn cứ và có chủ ý nhằm bóp méo sự thật", tuyên bố viết.

Tổng thống Kenya Uhuru Kenyatta

Theo ICIJ, gia đình Tổng thống Kenya Uhuru Kenyatta đã tích lũy tài sản tại các thiên đường thuế nước ngoài trong nhiều thập kỷ. Báo cáo của Pandora cho thấy gia đình này sở hữu ít nhất 7 thực thể có trụ sở tại Quần đảo Virgin thuộc Anh và Panama, hai thiên đường thuế nổi tiếng.

Theo ICIJ, các doanh nghiệp nước ngoài này có tài sản trị giá hơn 30 triệu USD. Tổng thống Kenyatta, người đã tuyên bố chống tham nhũng ở đất nước của mình, là con trai của tổng thống đầu tiên của Kenya sau khi quốc gia này giành được độc lập.

ICIJ đưa tin, hầu hết các công ty của gia đình được thành lập trước khi Kenyatta được bầu làm tổng thống và các tài liệu cho thấy một số vẫn hoạt động sau khi ông nhậm chức.

Các hồ sơ Pandora không đưa ra bằng chứng nào cho thấy gia đình Kenyatta đã đánh cắp hoặc giấu tài sản nhà nước trong các công ty nước ngoài của họ, BBC đưa tin. Kenyatta và các thành viên gia đình của ông đã không trả lời yêu cầu bình luận của ICIJ.

Ông Kenyatta nói với CNN rằng ông ấy sẽ "phản hồi toàn diện" với Pandora Papers khi trở về từ một chuyến đi nước ngoài.

Thủ tướng Séc Andrej Babis

Báo cáo của ICIJ cho biết thủ tướng Cộng hòa Séc đã bí mật chuyển 22 triệu USD thông qua các công ty nước ngoài để mua một bất động sản ở French Riviera vào năm 2009, trước khi ông tham gia chính trường.

Là một doanh nhân có tài sản trị giá khoảng 3,4 tỷ USD, ông Babis đã chống lại giới thượng lưu kể từ khi ông trở thành thủ tướng vào năm 2017, với lời thề sẽ trấn áp việc tránh thuế.

Các mẫu kê khai tài sản do Investigace.cz, đối tác tại Séc của ICIJ, có được cho thấy rằng tài sản lâu đài và các công ty liên quan đến quyền sở hữu đều không xuất hiện trong các tài liệu mà ông Babis đã nộp kể từ khi bước vào chính trường. Theo ICIJ và Investigace.cz, những tiết lộ này là do luật pháp Séc yêu cầu.

Báo cáo của ICIJ được công bố chỉ vài ngày trước cuộc bầu cử quốc hội ở Cộng hòa Séc. Thủ tướng Babis đã trả lời trên Twitter rằng: “Tôi đã chờ đợi những gì họ sẽ đưa ra ngay trước cuộc bầu cử, gây hại cho tôi và ảnh hưởng đến các cuộc bầu cử ở Séc. Không có trường hợp nào mà họ có thể chống lại tôi trong thời gian tôi tham gia chính trị".

"Tôi chưa bao giờ làm bất cứ điều gì trái pháp luật hoặc xấu, nhưng điều đó không ngăn được họ cố gắng vu khống tôi một lần nữa và cố gắng gây ảnh hưởng đến các cuộc bầu cử quốc hội Séc", Thủ tướng Babis nói thêm.

Cựu Thủ tướng Anh Tony Blair

Cựu Thủ tướng Anh Tony Blair và vợ, Cherie Blair, đã tránh phải trả 312.000 bảng Anh (423.000 USD) thuế tem - thuế mua bất động sản - khi họ mua một căn nhà phố ở London, BBC đưa tin. Tòa nhà hiện là trụ sở của công ty luật Cherie Blair.

Nhà Blairs đã mua căn nhà phố vào năm 2017 bằng cách mua công ty nước ngoài sở hữu bất động sản này. Khi bất động sản được rao bán, chủ sở hữu cuối cùng của nó là một gia đình có quan hệ chính trị ở Bahrain, theo BBC.

Ông Blairs thành lập một công ty ở Anh để mua lại công ty nước ngoài. Làm như vậy là hợp pháp, nhưng nó cho phép họ tránh phải trả thuế, theo BBC, vì thuế không bị tính khi một công ty sở hữu bất động sản bị mua lại.

Bà Cherie Blair cũng cho biết sự tham gia duy nhất của chồng trong giao dịch là việc thế chấp tài sản sử dụng thu nhập và vốn chung của họ, theo BBC.

"Tất cả các thỏa thuận được thực hiện với mục đích rõ ràng là đưa công ty và tòa nhà trở lại chế độ quản lý và thuế của Vương quốc Anh, nơi nó vẫn duy trì kể từ đó", bà Cherie Blair nói, theo The Guardian.

Bài liên quan

Hồ sơ Panama: Lần đầu tiên phát hiện có tên tập đoàn của Tổng thống Donald Trump

Một năm sau 'Hồ sơ Panama', tiếp tục rò rỉ 'Hồ sơ Paradise' tiết lộ cách giấu tiền của giới siêu giàu

Gia tộc giàu có Trương Mỹ Lan: Bí ẩn từ 'Hồ sơ Panama' đến hồ sơ xin thôi quốc tịch Việt Nam

Hồ sơ Pandora hé lộ tài sản ở nước ngoài của lãnh đạo thế giới