Đại diện thương mại Mỹ (USTR) Robert Lighthizer tuyên bố đó là “một thỏa thuận chưa từng có”. Cụ thể, mức thuế bổ sung 25% đánh lên 250 tỷ USD hàng Trung Quốc hiện nay vẫn giữ nguyên. Ngược lại thuế hải quan 15% trên 120 tỷ USD hàng hóa khác của Trung Quốc có hiệu lực từ ngày 1/9 sẽ được giảm phân nửa, còn 7,5%.

Văn bản gồm có 9 chương về sở hữu trí tuệ, cưỡng bức chuyển giao công nghệ, thực phẩm và nông sản, dịch vụ tài chính, tỉ lệ hối đoái, tăng cường trao đổi thương mại, giải quyết bất đồng.

Thỏa thuận “Giai đoạn 1” này dường như không bao gồm các vụ tranh chấp thương mại chủ yếu giữa hai nước, theo AP, đang chờ được Tổng thống Donald Trump phê chuẩn. Ông Trump không bình luận với các nhà báo về đàm phán thương mại với Trung Quốc vào chiều tối thứ Năm khi ông trở về Toà Bạch Ốc.

Tổng thống Donald Trump vui vẻ viết trên Twitter: “Trên đây là một thỏa thuận tuyệt vời cho mọi người”. Mỹ sẽ không áp thuế hải quan lên 160 tỷ USD hàng Trung Quốc vào ngày 14/12, như dự kiến và sẽ giảm phân nửa mức thuế áp đặt hồi tháng 9 lên 120 tỷ USD đối với các mặt hàng khác cũng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Đổi lại, Bắc Kinh cam kết mua hàng của Mỹ, đặc biệt là nông sản, như tuyên bố của ông Trump: "Tôi nghĩ rằng Trung Quốc sẽ mua 50 tỷ USD nông phẩm, nhưng rồi họ sẽ còn nhiều nữa, vì Trung  Quốc còn mua thêm nhiều công nghệ phẩm. Trong lãnh vực nông nghiệp thì tôi tin rằng họ sẽ mua 50 tỷ…"

Phía Trung Quốc chưa xác nhận tổng trị giá số hàng sẽ mua, nội dung cụ thể của thỏa thuận vẫn chưa được công bố, và thời điểm ký kết chưa được loan báo, nhưng văn bản nêu ra vấn đề sở hữu trí tuệ và chuyển giao công nghệ. Đại diện thương mại Mỹ bày tỏ sự tin tưởng rằng thỏa thuận này sẽ được thực hiện thông qua những cải cách về cơ cấu tại Trung Quốc.

Bài liên quan

Tổng thống Donald Trump cho biết đã đạt thỏa thuận giai đoạn một với Trung Quốc

Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn thận trọng, vì khó khăn còn phía trước. Tăng trưởng của người khổng lồ châu Á đã sụt xuống dưới 6% trong ba tháng cuối năm, và nền kinh tế Trung Quốc đối mặt với "những khó khăn và thách thức lớn nhất trong lịch sử" - như lời cảnh báo mới đây của một quan chức cao cấp Trung Quốc.

Thông tín viên Simon Leplatre ở Thượng Hải cho biết trong khi tổng thống Mỹ tỏ ra hồ hởi, thì Bắc Kinh lại có vẻ dè dặt khi thông báo tin này. Hai nơi hai không khí khác nhau, trong lúc tổng thống Mỹ tổng thống Mỹ Donald Trump ca tụng thỏa thuận tuyệt vời, thì trang nhất các báo Trung Quốc đưa tin chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm trước tiếp tổng thống Micronésie. Tin thỏa thuận thương mại bị đẩy vào trang trong.

Mỹ phấn khích, Trung Quốc thận trọng, đó là điều đã trở nên quen thuộc trong các cuộc đàm phán thương mại vẫn còn chưa kết thúc từ gần 2 năm nay. Lần này, hai bên đã đi đến được một thỏa thuận tối thiểu, trước hết là tập trung vào mẫu số chung nhỏ nhất. Điểm cốt lõi của thỏa thuận giai đoạn đầu cho phép ngừng chiến, tránh áp thuế mới.

Chắc hẳn điều này cho phép Bắc Kinh yên tâm một chút khi mà cuộc chiến thương mại đang đè nặng lên các nhà đầu tư Trung Quốc cũng như lên tăng trưởng của đất nước. Nhưng các vấn đề gai góc nhất vẫn được để lại sau.

Sự thận trọng Trung Quốc là ở chỗ không có chuyện quá vui mừng với một thỏa thuận có vẻ như không giải quyết được gì nhiều về căn bản, nhất là cùng lúc, căng thẳng chính trị giữa hai đối thủ vẫn còn rất lớn, đặc biệt về các đạo luật Mỹ trừng phạt các cuộc trấn áp của Trung Quốc ở Hồng Kông và Tân Cương.

Thương chiến Mỹ - Trung làm xuất khẩu Trung Quốc tụt giảm. Lượng hàng hóa Trung Quốc xuất ra nước ngoài giảm 1,1% trong tháng 11/2019. Chính quyền Trung Quốc ngày 08/12/2019 công bố các số liệu thống kê cho biết tháng 11/2019 là tháng thứ 4 liên tiếp kim ngạch xuất khẩu của nước này bị sụt giảm.

Cũng theo các số liệu do hải quan Trung Quốc cung cấp, thặng dư mậu dịch của Trung Quốc so với Hoa Kỳ bị giảm mạnh (-6,9%), trong vòng một tháng từ 26,42 xuống còn 24,61 tỷ USD.

Gộp chung cả nước, khối lượng hàng hóa Trung Quốc bán ra nước ngoài giảm 1,1% trong tháng 11/2019, sau khi đã bị sụt giảm 0,9% trong tháng 10. Nguyên nhân là nhu cầu thế giới cũng giảm.

Kết quả này trái với dự đoán của hãng tin Bloomberg, dự báo mức tăng xuất khẩu của Trung Quốc là 0,8%. Trong khi đó, nhập khẩu của Trung Quốc lại tăng lên 0,3% sau nhiều tháng suy giảm, ngược với dự báo là giảm 1,4%.

Theo nhận định của kinh tế gia Zhou Hao, ngân hàng Commerzbank ở Singapore với hãng Bloomberg, "những con số này khá gây ngạc nhiên" và cho rằng "tình hình có thể sẽ được cải thiện trong ngành nhập khẩu vào tháng 12/2019 này".

Bài liên quan

Thị trường ngoại hối biến động khi cuộc chiến Mỹ-Trung vẫn chưa tìm được lời kết

Cuộc chiến Mỹ - Trung tiếp theo sẽ là tài chính?

Thế giới có thể mất 600 tỷ USD vì chiến tranh thương mại Mỹ Trung

Chiến tranh thương mại Mỹ Trung leo thang, cổ phiếu Vĩnh Hoàn, Hùng Vương lập tức tăng 'phi mã'