Theo báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước năm 2015 sẽ được công bố tại Quốc hội kỳ này, hàng loạt “ông lớn” đã phải nộp thêm thuế sau khi Kiểm toán Nhà nước (KTNN) vào cuộc.

Tổng hợp kết quả kiểm toán của 276 báo cáo kiểm toán tại 204 đơn vị  (đầu mối, chủ đề) được kiểm toán trong năm 2016 đối với niên độ ngân sách năm 2015, KTNN cho hay tình trạng hạch toán và kê khai thiếu doanh thu, xác định sai chi phí, từ đó tính thiếu thuế GTGT, thuế TNDN và lợi nhuận còn lại phải nộp NSNN… vẫn diễn ra khá phổ biến tại các doanh nghiệp, đơn vị được kiểm toán.

Kết quả kiểm toán, KTNN xác định số phải nộp NSNN tăng thêm 11.364,8 tỷ đồng, trong đó một số đơn vị có kiến nghị nộp NSNN lớn như Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) 2.054 tỷ đồng; Tổng công ty Thương mại Sài Gòn - TNHH MTV 1.755 tỷ đồng; Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn - TNHH MTV 1.264 tỷ đồng....

Đặc biệt, qua đối chiếu 1.653 người nộp thuế, KTNN kiến nghị các khoản phải nộp NSNN tăng thêm 2.050,6 tỷ đồng, trong đó có doanh nghiệp qua đối chiếu thuế phải nộp NSNN tăng thêm 882 tỷ đồng.

Qua đối chiếu thuế, KTNN đã chuyển 01 vụ việc sang Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an để điều tra làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật về các hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự đối với Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Dầu khí Hoàng Ngân về việc phát sinh một số giao dịch mua bán lớn (hàng tỷ đồng) bất thường, đáng ngờ, có dấu hiệu mua bán hóa đơn.

KTNN cũng cho hay một số đơn vị trực thuộc các bộ, cơ quan trung ương được kiểm toán chưa kịp thời nộp vào KBNN các khoản phí, lệ phí thu được theo quy định; tình trạng thu phí, lệ phí vượt quy định hoặc thu thêm các khoản thu không có trong quy định vẫn tồn tại mặc dù KTNN đã kiến nghị nhiều năm về vấn đề này.

Tỷ lệ (%) được để lại đơn vị trên tổng số thu phí và một số khoản thu khác chưa phù hợp với nhu cầu chi thực tế trong lĩnh vực chứng khoán, hàng hải, hàng không và khoáng sản dẫn đến kinh phí còn tồn cuối năm lớn.

Về công tác quản lý thu, chống thất thu thuế, KTNN cho hay một số Cục thuế, Chi cục thuế chưa quản lý hết các doanh nghiệp, hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh nhưng chưa đăng ký thuế, lập thiếu bộ thuế môn bài, chưa thực hiện xử phạt hoặc xử phạt chưa đầy đủ đối với các trường hợp chậm nộp hồ sơ khai thuế; chưa yêu cầu người nộp thuế kê khai đầy đủ các chỉ tiêu trên danh bạ người nộp thuế…

Một số Cục thuế không hoàn thành kế hoạch thanh tra, kiểm tra thuế đã được giao; qua chọn mẫu kiểm tra hồ sơ thanh tra, kiểm tra thuế cho thấy còn hạn chế trong hoạt động thanh tra, kiểm tra từ hồ sơ, mẫu biểu, nội dung, phạm vi đến kết quả xử lý sai phạm.

Đặc biệt, vẫn còn cơ quan thuế xử lý kết quả thanh, kiểm tra không phù hợp quy định của pháp luật hoặc truy thu thiếu thuế, tính thiếu tiền chậm nộp; xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế qua kết quả thanh tra, kiểm tra chưa đầy đủ...

Công tác quản lý thu tiền thuê mặt đất, mặt nước cũng còn hạn chế, sai sót nhưcho thuê đất đã hết thời kỳ ổn định giá thuê đất nhưng chưa điều chỉnh lại đơn giá thu tiền thuê đất; xác định đơn giá tiền thuê đất chưa đúng quy định.

Đáng chú ý là chưa thực hiện thu tiền thuê mặt nước theo quy định tại Nghị định số 142/2005/NĐ-CP đối với các lô mỏ do Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam quản lý thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu; tính tiền thuê mặt nước đối với Liên doanh Vietsopetro chưa đúng quy định 97,5 tỷ đồng.

Một vấn đề khác là việc xác định miễn giảm tiền thuê đất đối với doanh nghiệp không đúng quy định, có khả năng gây thất thu NSNN 91,99 tỷ đồng; xác định thời điểm miễn tiền thuê đất không đúng quy định; một số đơn vị sử dụng đất vào mục đích kinh doanh nhưng chưa được cấp có thẩm quyền cho thuê đất hoặc chưa ký hợp đồng thuê đất.